Tekstil materyalleri üzerine uygulanan seçilmiş tarım ürünleri atıklarının boyama ve işlevselleştirme potansiyellerinin karşılaştırılması
| dc.contributor.advisor | Becenen, Nilgün | |
| dc.contributor.author | Nourı, Ozlem | |
| dc.date.accessioned | 2024-06-11T20:41:58Z | |
| dc.date.available | 2024-06-11T20:41:58Z | |
| dc.date.issued | 2020 | |
| dc.department | Enstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Uygulamalı Bilimler ve Teknoloji Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description | Yüksek Lisans | en_US |
| dc.description.abstract | Potansiyel olarak çevre ve insan sağlığı açısından tehlikeli olabilecek birçok kimyasal madde tekstil ürünleri üretiminde kullanılmaktadır. Giyim ve tekstil ürünlerinin tüm dünyada yaşam döndüleri aynı olup, üretilir, tüketilir ve atık olarak çöplüklerde yer alır. Bu şekilde, üretimlerinde kullanılan kimyasalların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri küresel olarak geniş bir alana yayılmaktadır. Tekstil endüstrisi, kimyasal kirlilik potansiyeli olan boyama ve apre kimyasallarına çözüm aramaktadır. Çevre dostu ve sürdürülebilir olan bitkisel kaynaklar, boya ve apre işlemleri için Eko-çözüm olarak görülmektedir. Bu tez çalışmasında, nar kabuğu, zeytin yaprağı, ceviz kabuğu ve yaprağı, çeltik kavuzu, aspir çiçeği gibi tarımsal atıklarından elde edilen ekstrakların boyama ve işlevsellik potansiyelleri, farklı tekstil malzemeleri üzerinde uygulanarak ölçüm ve testlerle belirlenmiştir. Çalışmada, önceki çalışmaların boyama reçeteleri de temel alınarak, bitkilerden elde edilen ekstraktlarla, yün ve pamuk tekstil malzemelerine mordan çeşidi, pH gibi etkenler değiştirilerek boyama işlemi yapılmıştır. Sanayi üretiminde doğal boyaların kullanımını arttırabilmek için; bitkilerin toplanması, kurutulması, ekstraktların hazırlanması, boyama işlemi gibi aşamalarda standart oluşturulmaya çalışılmıştır. Bitkisel ekstraktların tekstil malzemesini boyayabilme potansiyellerini belirlemek için; boyanmış numunelerde doğal boyarmadde analizi, renk ölçümleri ve haslık testleri uluslar arası standartlara uygun yöntemlerle yapılmıştır. İşlevsellik etkilerini belirlemek için; hem ekstraktlara hemde ekstraktlarla boyanmış tekstil malzemelerine antibakteriyel etki testleri yapılmıştır. Kimyasal içeren tekstil atık suları tarımsal arazilerin ağır metal yükünü artırmakta ve yeraltı sularına karışmaktadır. Bu nedenle boya çözeltilerinin çevresel etkileri de iletkenlik ölçümü ve ağır metal analizleri ile değerlendirilmiştir. Yapılan tüm denemeler, test ve analizlerle, çevresel kaygıların arttığı günümüzde bitkisel kaynaklı tarım atıkların tekstil kimyasalı olarak kullanılıp, ekolojik tekstil üretimine katkıları belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuçlar, tarım ürünü atıklarının içerdikleri fenolik bileşikler ile doğal boyarmadde ve antimikrobiyal madde olarak tekstil üretiminde değerlendirilebileceklerini açıkça göstermektedir. Çevre dostu tekstil üretiminin sürdürülebilir olması için, geleneksel tarım ürünü atıklarının tekstil üretiminde değerlendirilmesi ile önemli bir doğal kaynak oluşturulacağı tespit edilmiştir. Atıklardan elde edilen ekstraktların kullanılmasının boyama ve antimikrobiyal apreleme sürecini bütünleştirerek zaman, su ve enerji tasarrufu ile ekonomik tekstil üretimine destek olabilecek tek adımlı bir üretim yöntemi olduğu gözlenmiştir. Bu tez çalışması, doğal boya içeren tarım ürünü atıklarının katma değerli tekstil malzemelerinin üretimi için geliştirilmesi, kullanılması ve doğal boyalara ait veri tabanının oluşturulması için temel oluşturabilecek bilgileri içermektedir. | en_US |
| dc.description.abstract | Many chemicals that can potentially be dangerous for the environment and human health are used in the manufacture of textile products. Clothing and textile products have the same returns all over the world, they are produced, consumed and located in landfills as waste. In this way, the negative effects of the chemicals used in their production on the environment and human health spread to a wide area globally. The textile industry is looking for solutions to dyeing and finishing chemicals with the potential for chemical contamination. Environmentally friendly and sustainable vegetable sources are considered as Eco-solutions for paint and finishing processes. In this thesis, the dyeing and functionality potentials of extracts obtained from agricultural wastes such as pomegranate peel, olive leaf, walnut peel and leaf, paddy husk, safflower flower were determined by measurements and tests by applying on different textile materials. In the study, based on the dyeing recipes of the previous studies, dyeing process was performed by changing the factors such as mordan variety and pH to the wool and cotton textile materials with extracts obtained from plants. In order to increase the use of natural dyes in industrial production; Standards were tried to be established at stages such as collection, drying of plants, preparation of extracts, staining. To determine the potential of vegetable extracts to dye textile material; Natural dyestuff analysis, color measurements and fastness tests in dyed samples were carried out using methods in accordance with international standards. To determine the functionality effects; Antibacterial effect tests were performed on both the extracts and the textile materials dyed with extracts. Textile wastewater containing chemicals increases the heavy metal load of agricultural lands and mixes with groundwater. For this reason, the environmental effects of dye solutions were also evaluated by conductivity measurement and heavy metal analysis. With all the trials, tests and analyzes, the environmental concerns have increased, and the contribution of vegetal originated agricultural wastes as a textile chemical has been tried to be determined. The findings clearly show that agricultural product wastes can be used in the production of textiles as natural dyes and antimicrobials with the phenolic compounds they contain. In order for environmentally friendly textile production to be sustainable, it has been determined that an important natural resource will be created by utilizing traditional agricultural wastes in textile production. It has been observed that the use of extracts from wastes is a one-step production method that can support time, water and energy savings and economic textile production by integrating the dyeing and antimicrobial finishing process. This thesis study contains information that can form the basis for the development and use of natural dyed agricultural wastes for the production of value added textile materials and the creation of a database of natural dyes. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 196 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 1 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fl0Kw4p1rmMDotyKRdYv1CKz0ofYF-yU41NrIcUMBHR4fBFdP89ioMsA-5l8LieJ | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.14551/10304 | |
| dc.identifier.yoktezid | 649660 | en_US |
| dc.institutionauthor | Nourı, Ozlem | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Trakya Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Tekstil ve Tekstil Mühendisliği | en_US |
| dc.subject | Textile and Textile Engineering | en_US |
| dc.title | Tekstil materyalleri üzerine uygulanan seçilmiş tarım ürünleri atıklarının boyama ve işlevselleştirme potansiyellerinin karşılaştırılması | en_US |
| dc.title.alternative | Comparison of painting functionalization potentials of selected agricultural products waste applied on textile materials | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
