Türkiye'de ayçiçeğinin arz, talep ve dış ticaretinin ekonometrik analizi
Küçük Resim Yok
Tarih
2003
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET Doktora Tezi TÜRKİYE'DE AYÇİÇEĞİNİN ARZ, TALEP VE DIŞ TİCARETİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ Gökhan UNAKITAN Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. İ.Hakkı İNAN 2003, Sayfa: 107 Jüri: Prof.Dr. İ.Hakkı İNAN Prof.Dr. Erkan REHBER Yrd.Doc.Dr. Okan GAYTANCIOĞLU Yrd.Doc.Dr. Ahmet KUBAŞ Yrd.Doc.Dr. Fadul ÖNEMLİ Çalışmanın amacı, Türkiye'deki bitkisel yağ açığının nedenlerini ortaya koymak ve çözüm önerileri getirebilmektir. Bu amaçla, Türkiye'de önemli bir yağlı tohum olan ayçiçeğinin pazar yapısı ve gelecekteki durumu hakkında tahminler yapılmıştır. Geleceğe yönelik tahminlerin yapılmasında tek ürünlü kısmi denge analizinden yararlanılmıştır. Kısmi denge analizi yardımıyla 2003-2015 yıllarını kapsayan bir simulasyon modeli oluşturulmuştur. Bunun yanı sıra ayçiçeği üretiminde kullanılan değişken üretim faktörleri arasındaki ilişkilerin incelenmesine yönelik translog değişken faktör modeli kullanılmıştır. Bu amaçla kurulan model yardımıyla fiyat-talep, çapraz fiyat-talep ve Morishima teknik ikame esneklikleri hesaplanmıştır..----... _ Kısmi denge analizinde kullanılan veri seti DİE, FAO, Oilworld, vb. kaynaklardan derlenen ikincil verilerden oluşmaktadır. Bu veri seti 1980-2001 yıllarını içeren 21 yıllık zaman serisi şeklindedir. Değişken faktör analizinde kullanılan veri seti ise yatay kesit verilerinden oluşmaktadır. Bu veri seti Trakya bölgesinde faaliyet gösteren 270 ayçiçeği üreticisi ile yapılan anket çalışması yardımıyla elde edilmiştir. Türkiye bitkisel yağlarda net ithalatçı konumdadır. Ayçiçeğinin 2002 yılı tohum ithalatı 300 bin ton civarında iken hamyağ ithalatı 180 bin ton civarındadır.Simulasyon, sonucuna göre Türkiye ayçiçeğinde ve diğer yağlı tohumlarda net ithalatçı olmaya devam edecektir. 2015 yılı itibariyle ayçiçeği tohumu ithalatının 1 milyon ton civarında ve hamyağ ithalatının 400 bin ton civarında olacağı tahmin edilmektedir. Translog maliyet fonksiyonu yardımıyla hesaplanan en yüksek girdi fiyat-talep esnekliğinin -0,86 ile ot ilacına ait olduğu görülmüştür. Buna göre üreticilerin ilaç fiyatlarına diğer girdilere nazaran daha duyarlı oldukları görülmektedir. En düşük fiyat-talep esnekliği ise -0,41 ile çekigücüne aittir. Çapraz fiyat esneklikleri incelendiğinde, faktörler arasında tamamlayıcılık ilişkisi olmadığı görülmektedir. Trakya Bölgesinde yapılan çalışma sonucuna göre, ayçiçeği üretiminde girdi talep-fiyat esnekliklerinin düşük olduğu görülmektedir. Morishima teknik ikame katsayılarının pozitif olması girdiler arasında tam olmayan bir ikame olduğu anlamına gelmektedir. En yüksek esneklik 1,36 ile ilaç-çekigücü arasında hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Ayçiçeği, bitkisel yağ, kısmi denge analizi, translog maliyet fonksiyonu.
ABSTRACT Ph.D. Thesis AN ECONOMETRIC ANALYSIS OF SUPPLY, DEMAND AND FOREIGN TRADE OF SUNFLOWER IN TURKEY Gökhan UNAKITAN Trakya University Graduate School of Natural and Applied Sciences Agricultural Economics Adviser: Professor LHakki İNAN 2003, Page: 107 Jury: Professor LHakki ÎNAN Professor Erkan REHBER Associate Professor Okan GAYTANCIOGLU Associate Professor Ahmet KUBAŞ Associate Professor Fadul ÖNEMLİ The main objective of this study is to determine the reasons of deficiency of vegetable oil in Turkey and also to propose Some solutions. For this objective, the prospective situation and the market structure of one of the important oilseeds which is sunflowerseed in Turkey was estimated. "One product partial equilibrium analysis" was used to estimate the future market structure of sunflower seed. A simulation model from 2003 to 2015 was created with partial equilibrium analysis. And also the translog cost function was used to determine the relations among the production factors for sunflowerseed. Price-demand, cross price-demand and Morishima technical substitution elasticities was calculated by translog cost function. Data was collected from SIS, FAO, Oilworld Annual, etc. for partial equilibrium analysis. Data set includes the period of 21 years time series from 1980 to 2001. Cross-section data was used in translog cost function. Data was collected by surveys from 270 sunflower seed producer in Trakya region. Turkey is a net importer of vegetable oil. Sunflower seed import quantity is approximately 300 thousand tons while raw oil import quantity is approximately 180 thousand tons at 2002. According to the results of simulation model, Turkey will continue to be a net importer at sunflower and other oil seeds. It is estimated that the sunflower seed import will be approximately 1 million tons and raw oil import will be approximately 400 thousand tons at 2015. The highest input price-demand elasticity is equal to -0,86 for pesticide which was calculated by translog cost function. Sunflower seed producers are more sensitive to pesticide prices than the other input prices. Also, the lowest input price-demand elasticity is equal to - 0,41 for fuel cost. According to the cross price elasticities, there is no complementary relation among the production factors. According to the results of surveys in Trakya region, input demand-price elasticities are low for sunflower seed production. The positive coefficient of Morishima technical substitutions indicate that there is a missing substitution relation between the production factors. The highest elasticity is equal to 1,36 between the pesticide and fuel factors. Key words: Sunflower seed, vegetable oil, partial equilibrium analysis, translog cost function.
ABSTRACT Ph.D. Thesis AN ECONOMETRIC ANALYSIS OF SUPPLY, DEMAND AND FOREIGN TRADE OF SUNFLOWER IN TURKEY Gökhan UNAKITAN Trakya University Graduate School of Natural and Applied Sciences Agricultural Economics Adviser: Professor LHakki İNAN 2003, Page: 107 Jury: Professor LHakki ÎNAN Professor Erkan REHBER Associate Professor Okan GAYTANCIOGLU Associate Professor Ahmet KUBAŞ Associate Professor Fadul ÖNEMLİ The main objective of this study is to determine the reasons of deficiency of vegetable oil in Turkey and also to propose Some solutions. For this objective, the prospective situation and the market structure of one of the important oilseeds which is sunflowerseed in Turkey was estimated. "One product partial equilibrium analysis" was used to estimate the future market structure of sunflower seed. A simulation model from 2003 to 2015 was created with partial equilibrium analysis. And also the translog cost function was used to determine the relations among the production factors for sunflowerseed. Price-demand, cross price-demand and Morishima technical substitution elasticities was calculated by translog cost function. Data was collected from SIS, FAO, Oilworld Annual, etc. for partial equilibrium analysis. Data set includes the period of 21 years time series from 1980 to 2001. Cross-section data was used in translog cost function. Data was collected by surveys from 270 sunflower seed producer in Trakya region. Turkey is a net importer of vegetable oil. Sunflower seed import quantity is approximately 300 thousand tons while raw oil import quantity is approximately 180 thousand tons at 2002. According to the results of simulation model, Turkey will continue to be a net importer at sunflower and other oil seeds. It is estimated that the sunflower seed import will be approximately 1 million tons and raw oil import will be approximately 400 thousand tons at 2015. The highest input price-demand elasticity is equal to -0,86 for pesticide which was calculated by translog cost function. Sunflower seed producers are more sensitive to pesticide prices than the other input prices. Also, the lowest input price-demand elasticity is equal to - 0,41 for fuel cost. According to the cross price elasticities, there is no complementary relation among the production factors. According to the results of surveys in Trakya region, input demand-price elasticities are low for sunflower seed production. The positive coefficient of Morishima technical substitutions indicate that there is a missing substitution relation between the production factors. The highest elasticity is equal to 1,36 between the pesticide and fuel factors. Key words: Sunflower seed, vegetable oil, partial equilibrium analysis, translog cost function.
Açıklama
Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Doktora
Doktora
Anahtar Kelimeler
Ekonomi, Economics ; Ziraat
