Marx’ta İdeoloji Eleştirisi ve Kavramın Farklılaşan Görünümleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İdeoloji, -Marx’ın Alman İdeolojisi eserinden önce-Hegel’in “mutlak tin” düşüncesi ve Feuerbach’ın din eleştirisi ile birlikteMarx’ın materyalist teorisinin oluşumunda başlıca rolü üstlenmiştir. İdeolojikuramının oluşumu Hegel ve Feuerbach’ın düşünce izleğine, din eleştirisindenmateryalizm eleştirisi ve bu minvaldeki argümanlara kadar uzanır. Parekh’in(1982)’de dediği gibi, Marx, maddi gerçeklikle düşünce arasında diyalektik birilişkiyi göstermeye çalışarak keskin ve sistematik düşüncelerin karşısındakonumlanmıştır. Klasik Marksist teoride ideoloji kavramı, “üstyapı” ya dahil,din, ahlak ya da siyasi kurumlara atfedilir bir şekilde ve bu yapılarlaeşdeğerlik kurulmaya çalışılarak açıklanmıştır. Bu çalışma “üstyapı” metaforuile ideoloji arasındaki eşdeğerlik ilişkisine karşı çıkmaktadır. İdeoloji,psikolojik bir düzlemden başlayarak, maddi gerçekliğin “yanılsama” ya da“yanlış bilinç” içeren pozitif anlamından negatif anlama gelecek şekildekullanılmıştır. Larrain, bu gibi geçişlerde ideolojinin yanlış bilinç,yanılsama ya da egemen sınıfa referans verilerek değerlendirildiğini belirtir.Fakat Marx, özellikle ideoloji sorunsalının detaylı olarak ele alındığı Almanİdeolojisi eserinde, ideolojiyi farklı bir fenomenle eşdeğer oluşumdankaçınarak ideolojinin kurumlarla diyalektik ilişkisine önem vermiştir.Larrain’i takip ederek, bu çalışmada ideoloji kavramı dönemlere ayrılarakkavramın zaman içinde nasıl farklılaştığı sorunsallaştırılmaktadır. Marx’taideoloji kavramı nasıl değişip dönüşüme uğramıştır? Kavram, farklı dönemlerdehangi anlamlara gelecek şekilde kullanılmıştır? Bu çalışmada dönemleştirmeyoluyla Marx’ta ideoloji kavramının basitçe yanlış bilinç, yanılsama ya daegemen güç anlamına gelmediğinin altı çizilmektedir.
Ideology, prior to Marx’s German Ideology, has a major rolein the formation of Marx’s materialist theory, with Hegel’s “absolute spirit”thought and Feuerbach’s religious criticism. The formation of the ideologytheory extends to Hegel and Feuerbach’s idea themes from the religiouscriticism to the criticism of materialism, and thus reach to the arguments oftheir ideas. As Parekh (1982) points out, Marx is positioned against limitedand systematic ideas by trying to show a dialectical relationship betweenmaterial reality and idea. The concept of ideology in classical Marxist theory,its included in superstructure, isexplained that attributed to religion, morality, orpolitical institutions and by trying to establish equivalence relation withthese structures. The main aim of this study is to object to relationshipbetween metaphor of superstructure and ideology. Ideology, starting apsychological level, is used in such a way that the material reality frompositive meaning to negative meaning with “illusion” or “false consciousness”.Larrain indicates that like this transition the ideology is evaluated to givereference of false consciousness,illusion or dominant class. But Marx, especially in the work of German Ideologyin which the problematic of ideology is discussed in detail, cares of ideologywith dialectical relation of ideology to institutions by avoiding from itsformation in equivalence relation a different phenomenon. As Larrain said that,the concept of ideology in this study is distinguished into periods and how itdifferentiates over time is questioned. So, how did it change and transform inMarx? It is used about what meanings are in different periods? In this study,which is underlined the concept of ideology in Marx does not simply refer tofalse consciousness, illusion, or dominant power through periodization.
Ideology, prior to Marx’s German Ideology, has a major rolein the formation of Marx’s materialist theory, with Hegel’s “absolute spirit”thought and Feuerbach’s religious criticism. The formation of the ideologytheory extends to Hegel and Feuerbach’s idea themes from the religiouscriticism to the criticism of materialism, and thus reach to the arguments oftheir ideas. As Parekh (1982) points out, Marx is positioned against limitedand systematic ideas by trying to show a dialectical relationship betweenmaterial reality and idea. The concept of ideology in classical Marxist theory,its included in superstructure, isexplained that attributed to religion, morality, orpolitical institutions and by trying to establish equivalence relation withthese structures. The main aim of this study is to object to relationshipbetween metaphor of superstructure and ideology. Ideology, starting apsychological level, is used in such a way that the material reality frompositive meaning to negative meaning with “illusion” or “false consciousness”.Larrain indicates that like this transition the ideology is evaluated to givereference of false consciousness,illusion or dominant class. But Marx, especially in the work of German Ideologyin which the problematic of ideology is discussed in detail, cares of ideologywith dialectical relation of ideology to institutions by avoiding from itsformation in equivalence relation a different phenomenon. As Larrain said that,the concept of ideology in this study is distinguished into periods and how itdifferentiates over time is questioned. So, how did it change and transform inMarx? It is used about what meanings are in different periods? In this study,which is underlined the concept of ideology in Marx does not simply refer tofalse consciousness, illusion, or dominant power through periodization.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İdeoloji, Marx, Yanılsama, Yanlış bilinç, Üstyapı, Ideology, Marx, Illusion, False Consciousness, Superstructure
Kaynak
Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
20
Sayı
1
