Trakya bölgesi odonata faunasının taksonomik ve faunistik yönden araştırılması
dc.contributor.advisor | Aktaç, Nihat | |
dc.contributor.author | Hacet, Nurten | |
dc.date.accessioned | 2024-06-11T20:35:46Z | |
dc.date.available | 2024-06-11T20:35:46Z | |
dc.date.issued | 2000 | |
dc.department | Enstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı | en_US |
dc.description | Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz. | en_US |
dc.description | Doktora | en_US |
dc.description.abstract | ÖZET Trakya Bölgesi'nin daha önce çalışılmış olan Istranca Dağlan (Hacet ve Aktaç,1997) dışında kalan kısımlannda Odonata faunasını tesbıte yönelik yapılan araştırma, 1997-1999 yıllannın ilkbahar, yaz ve sonbahar periyotlannda sürdürülmüştür. Toplam 86 lokalftede yapılan araştırmada Odonata ordosunun Zygoptera alt takımına ait 16 tür, Anisoptera alt takımına ait 24 tür olmak üzere toplam 40 tür tespit edilmiştir. Bu türlerden, testes macrostigma (Eversmann,1836), Enallagma cyathigerum (Charpentier.1840), Hemianax ep/wpp/ger(Burmeister,1839), Sympetrum pedementanum (Allioni.1766) ve Partala flavescens (Fabricius,1798) Trakya Bölgesi için yeni kayıtlardır. Daha önce Edime-Merkez-Zogo deresinden bölge için ilk kayıt olarak verilen Enallagma cyathigerum türüne ait örnek incelendiğinde, aslında bu kaydın Sympecma fusca türüne ait olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla Enallagma cyathigerum türü, araştırmamızla Trakya Bölgesi için ilk kayıt olma özelliği göstermektedir. Trakya Bölgesi'nde nispeten sık rastlanılan, Fransa'nın güney Alplerinden doğuya doğru Ural Dağlan, Sibirya'nın batısına ve muhtemelen Kafkaslann kuzeyine kadar dağılım gösteren Onychogomphus forcipatus'un Avrupa'dan verilen alttürleri O.forcipatus ungiuculatus, O.forcipatus siculus ve O.forcipatus meridionalis'ûır. Dumont ve Yazıcıoğlu, bu alttürlerden O.forcipatus ı/ngrt/cu/afus'u Trakya Bölgesi'nden kaydetmişlerdir. Araştırma bölgesinden elde edilen örneklerde inferior apendikuslar, nominal alttür olan O.forcipatus fordpatus ile uygunluk göstermektedir. Diğer alttürlerin inferior apendikus morfolojileri ve dağılım sınırlan da dikkate alındığında Trakya'dan daha önce kaydedilen O.forcipatus ungiuculatus'un, O.forcipatus fordpatus olabileceği varsayılmıştır. Yakın zamana kadar Trakya'daki varlığı tartışmalı olan Gomphus vulgatissimus, bölgede Kırklareli-Kömûrköy'den bulunmuştur. Bu örneklerde erkek superior abdominal apendikuslann ve dişi vulvar dikenin şekli G.vulgatissimus'un tipik genital organ yapısı ile uygunluk gösterdiğinden G.vulgatissimus'un Trakya Bölgesi'ndeki varlığı kesinlik kazanmıştır. Araştırma bölgesinde türlerin uygun yaşam ortamlan dikkate alınarak 13 farklı habitatta çalışılmıştır. Araştınlan habitatlann tümünde aynı türe rastlanılmamıştır. Bölgede çeşitli habitatlarda bulunan ve geniş dağılım gösteren türler, Platycnemis pennipes, Ischnura elegans, Orthetrum brunneum, Crocothemis erythraea, Libellula depressa, Orthetrum canceilatum, Orthetrum albistylum, Sympetrum fonscolombei ve Sympetrum sanguineurrfduT. Bu türler, bölgenin farklı bitki örtüsü içeren coğrafikn yapısı dikkate alındığında, habitat tercihleri bakımından geniş toleranslı türlerdir. Bölgede en fazla tür ile temsil edilen habitatlar, dere kenan, sazlık-çalılık alanlar ve gölet kenarlandır. Sadece bir habitatta rastlanan türler ise Lestes macrostigma, Enallagma cyathigenım ve Sympetrum pedementanum'üur (Tablo 4.1). Araştırma sonunda Trakya Bölgesinde daha önce 48 olan Odonat tür sayısı yeni kayıtlarla 53 türe çıkanlmıştır. Aynca bilinen türlere ait yeni kayıtlarla da bu türlerin bölgedeki dağılım sınırlan da genişletilmiştir. Anahtar kelimeler Trakya, Odonata, taksonomi, fauna | en_US |
dc.description.abstract | m SUMMARY in order to determine Odonata fauna of Turkish Thrace other than the Istranca Mountains that have already been investigated (Hacet and Aktaç, 1997). The study was carried out in spring, summer and autumn periods between 1997 and 1999. A total of 40 species in which 16 of these belonging to Zygoptera suborder and 24 of these belonging to Anisoptera suborder of Odonata order were determined in 86 localities. Of these species, testes macmstigma (Eversmann,1836), Enallagma cyathigerum (Charpentier,1840), Hemianax ephippiger (Burmeister,1839), Sympetrum pedementanum (Allioni.1766) and Partala fiavescens (Fabricius,1798) are new records for Thrace Region. In fact, when the specimen of Enallagma cyathigerum has been re-examined which had been given as a new record from Edime-Central-Zogo stream, it appeared that it was Sympecma fusca. According to this study, Enallagma cyathigerum seemed to be a new record for Turkish Thrace. The three subspecies of Onychogomphus forcipatus given from Europe which occurs frequently in Turkish Thrace and ranges from southern Alps of France towards the east Ural Mountains, west of Siberia, possibly including northern Caucasia are O. forcipatus ungiuculatus, O. forcipatus siculus, and O. forcipatus meridionals. Of these subspecies, 0. forcipatus ungiuculatus have been recorded from Turkish Thrace by Dumont and Yazıcıoğlu. Inferior appendages of the specimens obtained from the study area are similar to nominal subspecies 0. forcipatus forcipatus. It was assumed that 0. forcipatus ungiuculatus, which had already been recorded from Thrace, might be 0. forcipatus forcipatus when morphology of inferior appendages and geographic distribution of the other subspecies are considered. The species Gomphus vulgatissimus in which its presence in Thrace was debated until recently, was obtained from Kırklareli-Kömürköy. In the specimens analysed, superior abdominal appendages of males and shape of vulvar spins of females similar to G. vulgatissimus, therefore presence of 6. vulgatissimus in Thrace Region was confirmed with this study. According natural habitats of the species, the study area was classified into 13 different habitats. A certain given species was not found in all of the habitats. The species with variable habitats and wide distribution were, Platycnemis pennipes, Ischnura elegans, Orthetrum brunneum, Crocothemis erythraea, Libellula depressa, Orthetrum cancellatum, Orthetrum albistylum, Sympetrum fonscolombei and Sympetrum sanguineum. These species appear to have higher tolerance for their habitat preferences when the geographical structure of the region with its characteristicIV vegetation is considered. The habitats with higher species density were streamsides, sedgy-bushy places and dam sides. The species Lestes macrostigma, Enallagma cyathigerum and Sympetrum pedementanum were found in one habitat type only (Table 4.1). According to results of this study, number of Odonata species in Turkish Thrace with new records increased to 53 from previous number 48. In addition to the new records, the distribution of the species known in the area was expanded. Key words: Thrace, Odonata, taxonomi, fauna | en_US |
dc.identifier.endpage | 101 | en_US |
dc.identifier.startpage | 1 | en_US |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.14551/9363 | |
dc.identifier.yoktezid | 95313 | en_US |
dc.institutionauthor | Hacet, Nurten | |
dc.language.iso | tr | en_US |
dc.publisher | Trakya Üniversitesi | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Biyoloji | en_US |
dc.subject | Biology | en_US |
dc.title | Trakya bölgesi odonata faunasının taksonomik ve faunistik yönden araştırılması | en_US |
dc.title.alternative | Faunistic and sistematic studies on the odonata fauna of Turkish thrace | en_US |
dc.type | Doctoral Thesis | en_US |