Akıllı binalardaki enerji-etkin yaklaşımların Kosova'daki alışveriş merkezleri üzerinden değerlendirilmesi
Loading...
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Enerji, günümüzde tüm dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli sorunlardan biridir. 1970’li yıllarda yaşanan enerji krizi, yenilenebilir enerji kaynaklarının öneminin farkındalığına ve sanayi devriminden sonra yaygın olarak kullanılan fosil yakıt kaynaklarının çevre dostu ve yenilenebilir olmadığı gerçeğinin anlaşılmasına yol açmıştır. Fosil yakıtlarla giderilen enerji ihtiyaçlarının önüne geçebilmek, küresel ölçekte artan enerji gereksinimlerini çevreye ve insan sağlığına olumsuz etki etmeden karşılayabilmek için güneş, rüzgar ve toprak gibi tabii enerji kaynaklarının kullanımını yaygınlaştırarak çalışmalar yapılmalıdır. Dünyamızda toplam enerjinin önemli bir bölümü binalarda ısıtma, soğutma, havalandırma, ve aydınlatma amaçlı tüketilmektedir. Özellikle de büyük ölçekli yapıların ihtiyaç duyduğu enerji miktarının üst düzeyde olması, biz mimarların rolünün önemini ortaya çıkarmaktadır. Bu tür yapıların tasarım aşamasından itibaren tüm doğal ve yapılı çevre ölçütlerini göz önünde bulundurarak, yapıların enerji korunumunu ve enerji kazancını artırmaya yönelik tasarım kararlarının alınması ve binaların bu aşamalardan geçerek uygulanması gerekmektedir. Bu tez çalışmasında insanların günün büyük bir kısmını geçirdikleri kamusal yapılardan biri olan alışveriş merkezleri (AVM) konu kapsamında değerlendirilmekte olup, Kosova’da hangi tür AVM yapılarının var olduğu, hangi enerji-etkin sistemlerin kullanıldığı, binaların ne kadar sürdürülebilir olduğu araştırılmaktadır. Tez çalışması altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılarak nelerin konu dışı bırakıldığı belirtilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde; akıllı bina kavramı tanımlanarak, tarihsel süreç içerisinde gelişimi ve akıllı bina alt sistemlerinin özellikleri detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Tezin üçüncü bölümünde; yapıların enerji korunumunu sağlamak için doğal ve yapılı çevreye ilişkin tasarım ölçütleri ve aynı zamanda binaların enerji kazancını artırmaya yönelik güneş ve rüzgar enerjisi pasif ve aktif sistemleri incelenerek, detaylı bir şekilde açıklanmış ve örneklerle desteklenmiştir. Dördüncü bölümde; tezin ana konusu olan alışveriş merkezlerinin (AVM) tasarım ölçütleri analiz edilmiş ve kendi içinde alt başlıklara (bina yeri, mekan organizasyonu, sirkülasyon alanları, atrium, cephe tasarımı) ayrılarak açıklanmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde; Kosova’nın Priştine, Prizren, Mitroviça, Ferizovik ve Gilan şehirlerinde tasarlanmış alışveriş merkezleri araştırılmış, yapıların ne kadar sürdürülebilir olduğu, hangi sistemlerin kullanıldığı incelenmiş ve detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Tezin altıncı bölümünde; sonuç ve değerlendirme kısmı yazılmıştır. Bu bölümde alışveriş merkezlerinin sürdürülebilir bina olup olmadıklarına dair enerji-etkin ölçütlerin bir arada yer aldığı bir tablo hazırlanmıştır. Hazırlanan tablo üzerinden karşılaştırılmalar yapılmıştır. Karşılaştırmalara ilişkin değerlendirmeler kapsamında öneriler sunulmuştur.
Energy is one of the most important problems faced by the whole world today. The energy crisis in the 1970s led to the realisation of the importance of renewable energy sources and to the understanding of the fact that fossil fuel sources, which were widely used after the industrial revolution, were not environmentally friendly and renewable. In order to decrease the energy needs that are met by fossil fuels and to meet the increasing needs for energy on a global scale without negatively affecting the environment and human health, studies on expanding the use of natural energy sources such as the sun, wind and soil should be carried out. A large share of the total energy is used for heating, ventilation, lighting and air conditioning purposes in buildings. In particular, the high level of energy required by large-scale structures reveals the importance of the role of architects. Beginning from the design stage of such buildings, it is necessary to take design decisions to increase the energy conservation and energy gain of the buildings by considering all natural and built environment criteria and to follow these criteria every step of the way. This thesis focuses on the evaluation of the shopping malls, which are one of the public buildings where people spend a large portion of their days and investigates the types of shopping malls in Kosovo, the usage of energy efficiency systems and the sustainability of the buildings. This thesis consists of six chapters. In the first chapter; The purpose, scope and method of the study as well as the exclusion decisions are explained. In the second chapter; The concept of Smart Building is defined, and a particular focus is dedicated to the historical development of this concept and the characteristics of smart building subsystems are explained in detail. In the third chapter; design parameters related to the natural and built environment to ensure energy conservation of buildings, as well as the usage of solar and wind energy passive and active systems to increase the energy gain of buildings, are examined, explained in detail and supported with examples. In the fourth chapter; The design criteria of shopping malls, which is the main subject of the thesis, are divided into sub-titles (building location, space organization, circulation areas, atrium, facade design) where each is analyzed and explained. In the fifth chapter, the shopping centers designed in Pristina, Prizren, Ferizaj, Gilan and Mitrovica cities of Kosovo are investigated and explained; questions related to the sustainability of the structures and the utilization of certain types of systems are examined. In the sixth and final chapter of the thesis, the conclusion and evaluation of the analysis and examination are presented. In this chapter, a table is prepared that includes the energy efficient parameters of whether the shopping malls are energy efficient and smart buildings or not. Comparisons were made on the prepared table. Suggestions are presented within the scope of the evaluations related to the comparisons.
Energy is one of the most important problems faced by the whole world today. The energy crisis in the 1970s led to the realisation of the importance of renewable energy sources and to the understanding of the fact that fossil fuel sources, which were widely used after the industrial revolution, were not environmentally friendly and renewable. In order to decrease the energy needs that are met by fossil fuels and to meet the increasing needs for energy on a global scale without negatively affecting the environment and human health, studies on expanding the use of natural energy sources such as the sun, wind and soil should be carried out. A large share of the total energy is used for heating, ventilation, lighting and air conditioning purposes in buildings. In particular, the high level of energy required by large-scale structures reveals the importance of the role of architects. Beginning from the design stage of such buildings, it is necessary to take design decisions to increase the energy conservation and energy gain of the buildings by considering all natural and built environment criteria and to follow these criteria every step of the way. This thesis focuses on the evaluation of the shopping malls, which are one of the public buildings where people spend a large portion of their days and investigates the types of shopping malls in Kosovo, the usage of energy efficiency systems and the sustainability of the buildings. This thesis consists of six chapters. In the first chapter; The purpose, scope and method of the study as well as the exclusion decisions are explained. In the second chapter; The concept of Smart Building is defined, and a particular focus is dedicated to the historical development of this concept and the characteristics of smart building subsystems are explained in detail. In the third chapter; design parameters related to the natural and built environment to ensure energy conservation of buildings, as well as the usage of solar and wind energy passive and active systems to increase the energy gain of buildings, are examined, explained in detail and supported with examples. In the fourth chapter; The design criteria of shopping malls, which is the main subject of the thesis, are divided into sub-titles (building location, space organization, circulation areas, atrium, facade design) where each is analyzed and explained. In the fifth chapter, the shopping centers designed in Pristina, Prizren, Ferizaj, Gilan and Mitrovica cities of Kosovo are investigated and explained; questions related to the sustainability of the structures and the utilization of certain types of systems are examined. In the sixth and final chapter of the thesis, the conclusion and evaluation of the analysis and examination are presented. In this chapter, a table is prepared that includes the energy efficient parameters of whether the shopping malls are energy efficient and smart buildings or not. Comparisons were made on the prepared table. Suggestions are presented within the scope of the evaluations related to the comparisons.
Description
Keywords
Akıllı bina, Enerji-Etkin, Kosova, Alışveriş merkezleri, Smart building, Energy-Efficient, Kosovo, Shopping malls
