Yazar "Boz, Başak" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Anadolu ve Balkanlar’da erken çanak çömleğin ortaya çıkışı
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020) Şen, Gülnur; Boz, Başak
    Bu tez çalışmasının amacı, Batı Anadolu ve Balkanlar’daki en erken çanak çömleklerin ortaya çıkışı ve kullanım amacını saptamak, ayrıca çanak çömlek özelinde söz konusu iki bölge arasında herhangi bir etkileşimin olup olmadığını ortaya çıkarmak, bölgeler arası teknolojik, tipolojik ve işlevsel farklılıkları ortaya koymaktır. Anadolu’da erken çanak çömleklerin ortaya çıkışı M.Ö. 9000’lere tarihlense de, düzenli bir teknoloji olarak benimsendiği tarihlerin M.Ö. 7000’ler olduğu görülmüştür. Batı Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde ise çanak çömleklerin ortaya çıkışı M.Ö. 6680/6600 yıllarına tarihlendirilmektedir. Balkanlar’da, Kuzey Yunanistan’ın Makedonya kesiminde M.Ö. 6600-6400 tarih aralığında en erken çanak çömleklerin üretilmeye başlandığı görülürken, Kuzeydoğu Bulgaristan’da ise bu tarih aralığı M.Ö.6400/6200-5900 yılları arasındadır. Bahsedilen bölgelerden ele geçen çanak çömleklerden elde edilen veriler, katkı maddesi, form, işlev, yüzey rengi ve bezeme gibi kriterler doğrultusunda incelenerek bölgeler arası karşılaştırmalar yapılmıştır. Batı Anadolu ve Balkanlar’dan elde edilen erken çanak çömlekleri yukarıda belirtilen kriterler kapsamında incelediğimizde, ortaya çıkan veriler ile bu iki bölgede her ne kadar benzer özelliklere sahip çanak çömleklerin olduğu görülse de birtakım farklılıkların da olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen veriler benzerliklerin öncü çanak çömlek teknolojisinin Batı Anadolu üzerinden Balkanlar’a taşınmış olabileceğine işaret etmektedir. Balkanlar’daki erken çanak çömleklerde tespit edilen farklılıklar ise, Balkanlar’daki erken yerleşimcilerin çömlekçilik teknolojisini ya yerel tercihler ile ya da farklı bölgelerden kültürel alışveriş ile şekillendirmiş olabileceğini düşündürmektedir. Bunun yanı sıra Anadolu’daki erken çanak çömlek üretiminin, elde edilen veriler doğrultusunda, tarım ve hayvancıktan oluşan beslenme ekonomisinin yaygın ii olarak geliştiği tarihten yaklaşık bin yıl sonra ortaya çıktığı görülmektedir. Batı Anadolu ve Balkanlar’da da değişen beslenme ekonomisinin çanak çömlek üretimini tetiklediğini söylemek oldukça zordur. Ayrıca hem Anadolu’daki hem de Balkanlar’daki en erken çanak çömleklerin pragmatik işlevlerinin yanı sıra kimlik ifadesi, prestij göstergesi vb. sembolik anlamlar taşıyan nesneler olarak farklı işlevler için kullanılmış olabileceği öngörülmektedir.