Anadolu ve Balkanlar’da erken çanak çömleğin ortaya çıkışı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu tez çalışmasının amacı, Batı Anadolu ve Balkanlar’daki en erken çanak çömleklerin ortaya çıkışı ve kullanım amacını saptamak, ayrıca çanak çömlek özelinde söz konusu iki bölge arasında herhangi bir etkileşimin olup olmadığını ortaya çıkarmak, bölgeler arası teknolojik, tipolojik ve işlevsel farklılıkları ortaya koymaktır. Anadolu’da erken çanak çömleklerin ortaya çıkışı M.Ö. 9000’lere tarihlense de, düzenli bir teknoloji olarak benimsendiği tarihlerin M.Ö. 7000’ler olduğu görülmüştür. Batı Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde ise çanak çömleklerin ortaya çıkışı M.Ö. 6680/6600 yıllarına tarihlendirilmektedir. Balkanlar’da, Kuzey Yunanistan’ın Makedonya kesiminde M.Ö. 6600-6400 tarih aralığında en erken çanak çömleklerin üretilmeye başlandığı görülürken, Kuzeydoğu Bulgaristan’da ise bu tarih aralığı M.Ö.6400/6200-5900 yılları arasındadır. Bahsedilen bölgelerden ele geçen çanak çömleklerden elde edilen veriler, katkı maddesi, form, işlev, yüzey rengi ve bezeme gibi kriterler doğrultusunda incelenerek bölgeler arası karşılaştırmalar yapılmıştır. Batı Anadolu ve Balkanlar’dan elde edilen erken çanak çömlekleri yukarıda belirtilen kriterler kapsamında incelediğimizde, ortaya çıkan veriler ile bu iki bölgede her ne kadar benzer özelliklere sahip çanak çömleklerin olduğu görülse de birtakım farklılıkların da olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen veriler benzerliklerin öncü çanak çömlek teknolojisinin Batı Anadolu üzerinden Balkanlar’a taşınmış olabileceğine işaret etmektedir. Balkanlar’daki erken çanak çömleklerde tespit edilen farklılıklar ise, Balkanlar’daki erken yerleşimcilerin çömlekçilik teknolojisini ya yerel tercihler ile ya da farklı bölgelerden kültürel alışveriş ile şekillendirmiş olabileceğini düşündürmektedir. Bunun yanı sıra Anadolu’daki erken çanak çömlek üretiminin, elde edilen veriler doğrultusunda, tarım ve hayvancıktan oluşan beslenme ekonomisinin yaygın ii olarak geliştiği tarihten yaklaşık bin yıl sonra ortaya çıktığı görülmektedir. Batı Anadolu ve Balkanlar’da da değişen beslenme ekonomisinin çanak çömlek üretimini tetiklediğini söylemek oldukça zordur. Ayrıca hem Anadolu’daki hem de Balkanlar’daki en erken çanak çömleklerin pragmatik işlevlerinin yanı sıra kimlik ifadesi, prestij göstergesi vb. sembolik anlamlar taşıyan nesneler olarak farklı işlevler için kullanılmış olabileceği öngörülmektedir.
The purpose of this study is to determine when the earliest pottery in Western Anatolia and the Balkans emerged and for what purpose they were used. In addition, it is to reveal whether there is any interaction between the two regions in particular for pottery, and to reveal the technological, typological and functional differences between regions. Although the emergence of early pottery in Anatolia is dated to 9000s B.C., the dates when it was accepted as a regular technology are 7000s B.C. The emergence of pottery in Western Anatolia and Marmara Region, is dated to 6680/6600 B.C. In the Balkans, the earliest pottery started to be produced 6600-6400 B.C. in Northern Greece and 6400-5900 B.C. in Northeast Bulgaria. The data obtained from the pottery in the mentioned settlements have been examined in accordance with criteria such as additive, form, function, surface color and decoration, and a comparative study have been conducted among regions. When we examine the early pottery obtained from Western Anatolia and the Balkans within the scope of the mentioned criteria, it has been determined that there are some differences, although there are pottery with similar characteristics in these two regions. The data obtained indicate that the pioneering pottery technology may have moved to the Balkans through Western Anatolia. The differences detected in the early pottery in the Balkans suggest that the early settlers in the Balkans may have shaped the pottery technology either by local preferences or by cultural exchange from different regions. In addition, it is seen that the early pottery production in Anatolia emerged about a thousand years after the widely developed nutrition economy consisting of agriculture and animal husbandry. It is quite difficult to say that the changing nutrition economy in Western Anatolia and the Balkans triggered the production of pottery. It iv is predicted that the earliest pottery in both Anatolia and the Balkans may have been used as objects bearing symbolic meanings such as identity expression and prestige, as well as pragmatic functions
The purpose of this study is to determine when the earliest pottery in Western Anatolia and the Balkans emerged and for what purpose they were used. In addition, it is to reveal whether there is any interaction between the two regions in particular for pottery, and to reveal the technological, typological and functional differences between regions. Although the emergence of early pottery in Anatolia is dated to 9000s B.C., the dates when it was accepted as a regular technology are 7000s B.C. The emergence of pottery in Western Anatolia and Marmara Region, is dated to 6680/6600 B.C. In the Balkans, the earliest pottery started to be produced 6600-6400 B.C. in Northern Greece and 6400-5900 B.C. in Northeast Bulgaria. The data obtained from the pottery in the mentioned settlements have been examined in accordance with criteria such as additive, form, function, surface color and decoration, and a comparative study have been conducted among regions. When we examine the early pottery obtained from Western Anatolia and the Balkans within the scope of the mentioned criteria, it has been determined that there are some differences, although there are pottery with similar characteristics in these two regions. The data obtained indicate that the pioneering pottery technology may have moved to the Balkans through Western Anatolia. The differences detected in the early pottery in the Balkans suggest that the early settlers in the Balkans may have shaped the pottery technology either by local preferences or by cultural exchange from different regions. In addition, it is seen that the early pottery production in Anatolia emerged about a thousand years after the widely developed nutrition economy consisting of agriculture and animal husbandry. It is quite difficult to say that the changing nutrition economy in Western Anatolia and the Balkans triggered the production of pottery. It iv is predicted that the earliest pottery in both Anatolia and the Balkans may have been used as objects bearing symbolic meanings such as identity expression and prestige, as well as pragmatic functions
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Erken çanak çömlek, Neolitik yerleşimler, Çanak çömlek üretimi, Anadolu ve Balkanlar, Early pottery, Neolithic settlements, Pottery production, Anatolia and the Balkan
