Çetinkaya, ErtanTaşar, M. Fatih2021-11-202021-11-2020182630-6301https://doi.org/10.24315/trkefd.336650https://app.trdizin.gov.tr/makale/TXpBNU9UQTNOdz09https://hdl.handle.net/20.500.14551/5548Bu araştırmada sözde-bilimsel inanışları açığa çıkarmayı hedefleyen hem geçerli hem de güvenilir bir ölçme aracı geliştirilmek amaçlanmıştır. Bu araştırma İstanbul ilinde üç farklı ortaokulun sekizinci sınıfında öğrenim gören 207 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Ölçek geliştirme süreci sekiz aşamada yürütülmüştür: (i) literatür tarama ve madde havuzu oluşturma, (ii) hedef kitle ile yarı-yapılandırılmış mülakat, (iii) kapsam ve görünüş geçerliği çalışması – uzman görüşü, (iv) ön uygulama aşaması, (v) esas uygulama aşaması, (vi) güvenirlik hesaplamaları, (vii) yapı geçerliği çalışması ve (viii) güvenirlik belirleme aşamasıdır. İlk aşamada geçmiş çalışmalardan da yararlanarak bir madde havuzu oluşturulmuş ve daha sonra kapsam ve görünüş geçerliğini sağlamak için bu maddeler uzman görüşüne sunulmuştur. Gelen dönütleri takiben sekizinci sınıf öğrencileri ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu aşamadan sonra pilot çalışma gerçekleştirilerek anlaşılmayan maddeler taslak ölçekten çıkarılmıştır. Esas uygulama ile toplanan veriler güvenirlik ve geçerlik analizine tabi tutulmuştur. Güvenirlik analizi sonucunda üst grup ile alt grup puanları arasında anlamlı farklılık olmayan ve iç tutarlığı düşüren beş madde ölçekten çıkarılmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ile toplam 22 madde olan ölçeğin üç boyut altında toplandığı belirlenmiştir: Sözdefiziksel iddialar, sözde-öngörüsel iddialar ve sözde-medikal iddialar. Açıklanan toplam varyans %42,81 olarak hesaplanmış ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) aşamasına geçilmiştir. Toplam 214 kişiden oluşan farklı bir grup öğrenci ile gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi uyum indeksleri (? 2/sd =2.31, RMSEA=.078, CFI=.90, SRMR=.083) değerleri incelendiğinde modelin uyumlu olduğu görülmüştür. Path diyagramından elde edilen t değerleri incelendiğinde bir maddenin faktörler uyumlu olmadığı tespit edilmiş ve ölçekten çıkarılmasına karar verilmiştir. Güvenirlik çalışmaları ile bütün ölçeğe ait McDonald Omega (??) güvenirlik katsayısı .91, alt boyutlar için de sözde-fiziksel iddialar = .85, sözde-öngörüsel iddialar = .81, ve sözde-medikal iddialar = .71 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen analiz sonuçları sözde-bilim inanış ölçeğinin hem geçerli hem de güvenilir bir araç olduğunu ortaya koymaktadır.The purpose of this study is to develop a valid and reliable measurement tool for revealing pseudoscientific beliefs. The research was conducted with 207 eighth grade students from three different secondary schools in Istanbul. Scale development process was carried out in eight stages: (i) literature review and formation of the item pool, (ii) semi-structured interviews with the target group, (iii) content and appearance validity – expert opinions, (iv) preapplication stage, (v) main application stage, (vi) reliability computation, (vii) structural validity analysis and (viii) reliability analysis. First, a literature review was made using past research, then the items obtained from the literature were submitted to expert opinions for achieving content and appearance validity. After getting their feed-back, semistructured interviews were conducted with eighth grade students about the items. Afterwards pilot interviews were conducted and the items, which were not understandable, were removed from the scale. Reliability and validity analysis of the data gathered through the main application were performed. As a result of the reliability analysis five items, which lacked significant difference between top and bottom groups and which were decreasing internal consistency, were removed from the scale. Explanatory factor analysis determined that the items of this 22-items scale were grouped under three dimensions: pseudophysical claims, pseudopredictive claims and pseudomedical claims. Total variance explained by the scale was calculated as 42.81% and confirmatory factor analysis stage has begun. When the confirmatory factor analysis fit indices were examined with a total 214 different group of students (? 2 /sd =2.31, RMSEA=.078, CFI=.90, SRMR=.083), it showed that the model is fitting. When the t values obtained from path diagram were examined it was determined that the one item was not compatible with its factor and it was decided to be removed from the scale. At the end of reliability analysis, McDonald Omega (??) reliability coefficient of the overall scale was found to be .91, whereas this value was .85 for pseudophysical claims, .81 for pseudopredictive claims and .71 for pseudomedical claims. The results of the analysis show that pseudoscientific belief scale is a valid and reliable measurement tooltr10.24315/trkefd.336650info:eu-repo/semantics/openAccessEğitim, Eğitim AraştırmalarıEğitim, ÖzelPsikolojiArticle83497512