Gürcan, Şaban2024-06-122024-06-1220070374-9096https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/73723https://hdl.handle.net/20.500.14551/15278Gram negatif küçük bir aerobik basil olan Francisella tularensis, ilktanımlandığı yer (Tulare, Kaliforniya) ve ilk tanımlayan araştırıcının adına (Edward Francis)izafeten isimlendirilmiştir. F.tularensis; tularensis (tip A biovarı), holarctica (tip B biovarı)ve mediasiatica olarak bilinen üç alt tür içermektedir. Nadir görülen ve özellikle kırsalbölgelerde ortaya çıkan hastalık, bakterinin sindirim veya solunum yoluyla alınması yada tavşan, diğer kemiriciler ve kan emen artropodlar ile direk teması sonucu bulaşır.Hastalığın inkübasyon süresi ortalama 3-5 gün olup 1-21 gün arasında değişebilir.Enfeksiyon, tifoidal, pnömonik, oküloglandüler, orofarengeal, ülseroglandüler veglandüler formda ortaya çıkabilmektedir. Semptomlar hastalığın tipine göre değişiklikgösterir. F.tularensis subsp. tularensis daha ziyade ülseroglandüler formda hastalıkoluşturur; bu enfeksiyonların seyri daha ağır olup tedavi edilmeyen olgularda mortalite%5-60 arasında değişebilir. Buna karşın daha ziyade orofarengeal formda klinik tablooluşturan F.tularensis subsp. holarctica’nın ise virülansı düşüktür ve Avrupa’da tularemihastalığının başlıca etkenidir. Ülkemizde de bu alt türün bulunduğunu düşündürenbulgular vardır. Bakterinin yüksek virülansa sahip olması ve kültürünün yapılmasındakizorluklar nedeniyle laboratuvar tanısı serolojik yöntemlere (mikroaglütinasyon veyaELISA) dayanmaktadır. Streptomisin ve gentamisin (10-14 günlük doz) tedavide ilkseçenek antibiyotiklerdir. Türkiye’de tularemi yeniden önem kazanan bir zoonoz halinegelmiştir. Ülkemizde bildirilen ilk tularemi epidemisi 1936 yılında Trakya bölgesinde(Lüleburgaz), ikinci epidemi ise 1945 yılında yine aynı bölgede ortaya çıkmıştır. Sonyıllarda ülkemizin değişik bölgelerinden tularemi salgınları bildirilmektedir. T.C. SağlıkBakanlığı, bu hastalığı 2005 yılında bulaşıcı hastalıkların bildirim sisteminde Grup Ciçine dahil ettiğinden tularemi ile ilgili güvenilir veriler alınmaya başlanmıştır. Bu verileregöre 2005 yılında çeşitli illerden toplam 431 kesin tularemi olgusu bildirilmiştir. Buderleme yazıda F.tularensis ve oluşturduğu hastalığın genel özellikleri ile tularemininTürkiye’deki durumu tartışılmaktadır.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessReview Article41462163673723