Aksoy, VolkanÇamlıtepe, Yılmaz2014-04-112014-04-112007https://hdl.handle.net/20.500.14551/520Doktora TeziFormica cunicularia Latr. 1798 (Hymenoptera: Formicidae)'DE SPEKTRAL DUYARLILIK, SPEKTRAL ÖĞRENME VE AYIRIM Formica cunicularia işçileri spektrumun hangi bölgelerinde gerçek renkli görmeye sahip olduklarının belirlenmesi için Y boru düzeneğinde eşdeğer ışık şiddetine sahip 370, 440, 540 ve 640 nm'lik ışık uyaranlarının çeşitli kombinasyonlarına her bir uyaran besin ödüllü olacak şekilde eğitilmiş ve eğitim koşullarının kullanıldığı kontrol testleri ve ışık şiddetlerinin değiştirildiği kritik testler ile test edilmişlerdir. Sonuçlar işçilerin UV ve yeşil fotoreseptörlerine sahip olduklarını ve bu bölgeye karşılık gelen uyaranları ışık şiddetlerinden bağımsız olarak alternatif uyaranlardan ayırt edebildiklerini göstermektedir. Bu bulgular F. cunicularia türü için yenidir. Kırmızı bölge duyarlılıklarının olup olmadığını belirlemek için işçiler 590, 610, 630 ve 650 nm'lik ışık uyaranlarına dairesel oriyentasyon platformunda, bu bölgede ışık uyaranları arasında olası L-reseptörü kaynaklı foton yakalamaya bağlı olarak bir ayırım yapıp yapamadıklarının belirlenmesi için ise 590 ve 640 nm'lik ışık uyaranlarına Y boru düzeneğinde eğitilip test edilmişlerdir. Test sonuçları işçilerin L-reseptörü kaynaklı foton yakalamaya bağlı olarak kırmızı bölgede bir duyarlılığa sahip olduğunu ve iki uyaran arasında bir ayırım yapabildiklerini göstermektedir. Bu bulgular karıncalar dünyası için yenidir. İnce ayar renk ayırımı yeteneklerinin belirlenmesi için işçiler spektrumun gerçek renkli görmeye sahip oldukları UV ve yeşil bölgelerine karşılık gelen ve aralarındaki renk uzaklığı 40 nm olan 340-380 ve 510-550 nm'lik ışık uyaranlarına Y boru düzeneğinde tekli ve ayırımsal şartlandırma prosedürleri ile eğitilmiştir. Test sonuçları işçilerin UV ve yeşil bölgede ince ayar renk ayırımı (renk tonu ayırımı) yapabildiklerini göstermektedir. Bu bulgu karıncalar dünyası için yenidir. II Işık şiddeti eşik değerlerinin belirlenmesi için dairesel oriyentasyon platformunda belli bir ışık şiddeti değerine sahip 370, 440, 540 ve 640 nm'lik ışık uyaranlarına eğitilen işçiler testlerde uyaranları her biri için belli bir ışık şiddetine kadar algılayabilmişlerdir. Bu değerler UV için 1,1x1010, mavi için 1,1x1011, yeşil için 1,1x109 ve kırmızı için 1,1x1011 fotondur. Aynı dalga boyuna sahip fakat ışık şiddetleri yönünden farklılık gösteren uyaranlar arasındaki ayırım yeteneklerinin belirlenmesi için Y-boru düzeneğinde eğitilen işçilerle yapılan testler işçilerin bu uyaranları ışık şiddetindeki farklılıklara göre ayırt edebildiklerini göstermektedir. Bu bulgular F. cunicularia türü için yenidir. Anahtar Kelimeler: Formica cunicularia, renkli görme, ince ayar renk ayırımı, fotoreseptör, akromatik görme, foton yakalama, ışık şiddeti ayırımı.SPECTRAL SENSITIVITY, SPECTRAL LEARNING AND DISCRIMINATION IN THE ANT Formica cunicularia Latr. 1798 (Hymenoptera: Formicidae) In order to reveal in which parts of the spectrum they have a true colour vision, workers of the ant Formica cunicularia were trained in a Y-maze apparatus to various combinations of monochromatic light stimuli of 370, 440, 540 and 640 nm of equal intensities. Tested stimuli were always kept food rewarded during training period. Workers were then tested in training conditions (control tests) and critical test conditions in which the light intensities of the rewarded stimuli were reduced by 1 log unit. The results show that workers are able to discriminate rewarded stimulus from unrewarded one irrespective of their intensities in UV and green range of the spectrum only. This strongly indicates that workers of the ant F. cunicularia are UV ? green dichromatic. These are new findings for F. cunicularia. Workers were trained on a circular orientation assembly to light stimuli of 590, 610, 630 and 650 nm and to light stimuli of 590 and 640 nm in the Y-maze apparatus to test whether or not they have a sensitivity in the red range as well as an ability to make a discrimination between two stimuli by making use of a putative photon catch mechanism of their L-receptors. The results have clearly indicated not only a sensitivity but also strong orientation to the stimuli and a capacity for the first time in ants world to make a discrimination between two stimuli in the red range. This is a new finding for ants. In order to test putative fine colour discrimination ability, workers were trained by utilizing both absolute and differential conditioning procedures to light stimuli in UV and green range of the spectrum only. Light stimuli used were separated from each other by a 40 nm distance in both range (340-380 nm and 510-550 nm). The results, for the first time in ants world, have convincingly demonstrated that F. cunicularia workers are able to make discrimination between two closely light stimuli, namely fine colour discrimination. These are new findings for F. cunicularia. IV Workers were trained on the circular orientation assembly to light stimuli of 370, 440, 540 and 640 nm of a constant intensity to determine their light intensity perception thresholds. Test results show that they could perceive all stimuli to some extent of intensity values. The threshold values for 370, 440, 540 and 640 nm are 1,1x1010, 1,1x1011, 1,1x109 and 1,1x1011 photons, respectively. In order to test light intensity discrimination ability, workers were trained in the Y-maze apparatus to two light stimuli of the same wavelengths with differing intensities. The results demonstrate that workers can use intensity differences even for discrimination of two identical light stimuli. These are also new findings for F. cunicularia. Key Words: Formica cunicularia, colour vision fine colour discrimination, photoreceptor, achromatic vision, photon catch, light intensity discriminationtrinfo:eu-repo/semantics/openAccessBiyolojiBiologyZoolojiZoologyDoctoral Thesis212954