Adalet ve Kalkınma Partisi döneminde Türkiye-Orta Doğu ilişkilerine kuramsal bakış
Küçük Resim Yok
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye, sahip olduğu coğrafya itibariyle stratejik açıdan öne çıkan özellikler içermektedir.Bu durum ülkenin jeopolitik açıdan incelenmesini kayda değer kılmaktadır.Birçok açıdan küresel ve bölgesel siyasetin döndüğü Orta Doğu'ya komşu olan Türkiye,bu coğrafyadaki gelişmelerden sıkça etkilenmektedir.Bu tez öncelikle ilgili teorileri açıklayacaktır. İkinci bölümde 1908-2002 arası Türkiye-Orta Doğu ilişkileri özet olarak verilecek, zikredilen teoriler değerlendirilecektir. Son bölümde AK Parti dönemi Türkiye-Orta Doğu ilişkileri işlenecek, teoriler ile açıklanacaktır. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı sürecinde bölgeden çekilmeye başlamış, savaş sonunda ise yıkılmıştır. 1923 yılında kurulan Türkiye bölge ile siyasetini kuruluş ve tek parti döneminde Osmanlı döneminde kalma sorunları çözmeyi hedeflemiştir. Soğuk Savaş sürecinde NATO politikalarına uygun olarak Bağdat Paktı ile Orta Doğu'da etkin bir siyaset izlemeyi amaçlamış, ancak bunu başaramamıştır. Soğuk Savaş sonrasında Orta Doğu ülkeleri ile ilişkilerini geliştirmeye başlayan Türkiye için 1997 yılından itibaren bölge ile ilişkiler daha önem arz eden pozisyon almıştır.Bu durumun etkisi ile 2002 yılında iktidara gelen AK Parti Orta Doğu'ya yönelik politikalarında komşularla sıfır sorun teorisi bağlamında ilişkileri derinleştirmiş, Türkiye'nin bölgesel güç olmasını amaçlamıştır. Çalışmada seçili yedi (İran, Irak, Suriye, İsrail, Mısır, Suudi Arabistan, Katar) Orta Doğu ülkesi ile Türkiye'nin ilişkileri kara hâkimiyeti teorisi, kenar kuşak teorisi bağlamında incelenmiş, bu teoriler kapsamında komşularla sıfır sorun politikasının ne kadar uygulanabildiği test edilmiştir. 2002-2015 yılları arasında Türkiye-Orta Doğu ilişkileri zikredilen teoriler açısından ele alındığında Arap Baharı'na kadar Türkiye'nin merkez ülke olabildiği ya da merkez ülke sinyalleri verdiği görülmüştür. Ancak bu süreçten sonra bölge içinde ve dışında olan devletler ile Orta Doğu'ya dair politika farklılıkları Türkiye'nin merkez ülke olabilme özelliğini yitirmesine neden olmuştur.
Turkey has certain strategic features that stand out due to its geography position, which makes it notable to examine the country from a geopolitical perspective. Turkey neighbors the Middle East, which is the focal point of global and regional politics in many respects, and is most frequently affected by the developments in this region. This thesis will first explain the relevant theories. In the second part, Turkey-Middle East relations between 1908-2002 will be summarized and said theories will be assessed. In the last part of the thesis, Turkey-Middle East relations in the JDP period will be addressed and theories will be explained. During the World War I, the Ottoman Empire began to withdraw from the region and collapsed at the end of the war. In its establishment and single-party periods, the Republic of Turkey, established in 1923, aimed to solve problems inherited from the Ottoman Empire. In accordance with the NATO policy, Turkey aimed to follow an active strategy in the Middle East during the Cold War, however failed to do so. Turkey began to improve its relations with Middle Eastern countries after the Cold War and relations in the region became even more important for Turkey starting from 1997. With this approach, the JDP which came to rule in 2002 deepened relations in the Middle East with "the zero problems with neighbors" policy and aimed to establish Turkey as a regional power. This study examines Turkey's relations with seven selected Middle Eastern countries (Iran, Iraq, Syria, Israel, Egypt, Saudi Arabia, Qatar) within the framework of the Heartland theory and the Rimland theory and tests to what extent the zero problems with neighbors policy could be implemented. When Turkey-Middle East relations between 2002-2105 are considered within the framework of said theories, it is seen that Turkey managed to become or signal to become the central country in the region until the Arab Spring. However, after this period, differences of Turkey with countries in and out of the region in terms of policies aimed at the Middle East caused Turkey to lose its feature of the central country of the region.
Turkey has certain strategic features that stand out due to its geography position, which makes it notable to examine the country from a geopolitical perspective. Turkey neighbors the Middle East, which is the focal point of global and regional politics in many respects, and is most frequently affected by the developments in this region. This thesis will first explain the relevant theories. In the second part, Turkey-Middle East relations between 1908-2002 will be summarized and said theories will be assessed. In the last part of the thesis, Turkey-Middle East relations in the JDP period will be addressed and theories will be explained. During the World War I, the Ottoman Empire began to withdraw from the region and collapsed at the end of the war. In its establishment and single-party periods, the Republic of Turkey, established in 1923, aimed to solve problems inherited from the Ottoman Empire. In accordance with the NATO policy, Turkey aimed to follow an active strategy in the Middle East during the Cold War, however failed to do so. Turkey began to improve its relations with Middle Eastern countries after the Cold War and relations in the region became even more important for Turkey starting from 1997. With this approach, the JDP which came to rule in 2002 deepened relations in the Middle East with "the zero problems with neighbors" policy and aimed to establish Turkey as a regional power. This study examines Turkey's relations with seven selected Middle Eastern countries (Iran, Iraq, Syria, Israel, Egypt, Saudi Arabia, Qatar) within the framework of the Heartland theory and the Rimland theory and tests to what extent the zero problems with neighbors policy could be implemented. When Turkey-Middle East relations between 2002-2105 are considered within the framework of said theories, it is seen that Turkey managed to become or signal to become the central country in the region until the Arab Spring. However, after this period, differences of Turkey with countries in and out of the region in terms of policies aimed at the Middle East caused Turkey to lose its feature of the central country of the region.
Açıklama
Yüksek Lisans
Anahtar Kelimeler
Uluslararası İlişkiler, International Relations
