Köktürk bengü taşlarında kılınış
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Köktürk Devleti'nin siyasi hâkimiyet alanı etrafında, yazılı Türk edebiyatının bilinen ilk örneklerini oluşturan ve hatta bizzat devletin yöneticileri tarafından taşlara kazınan Köktürk Bengü Taşları, keşfedildiği günden bu yana yerli yabancı birçok araştırmacının ilgisini çekmiş, hakkında sayısız eserler yayımlanmıştır. Kılınış, dile fiil tabanı olarak yansıyan eylemlerin meydana geliş özelliği, iç evre yapılanmasıdır. Semantik olarak fiil tabanının işaret ettiği "olay", incelemelerin temelini oluşturur. Zira her fiil, gerçek dünya içerisindeki bir olayın dile yansımasıdır. Fiil tabanındaki "olay", gerçekleşmiş sayılabilmek için bir iç sınır aşamasından geçer. Bu sınır aşıldığı an, olay gerçekleşmiş sayılır. Tabiattaki tüm olaylar bir başlangıçtan ve bir bitişten oluşmaktadır. Olayı başlangıcında bir A noktası ve bitişinde de B noktası olan bir doğru parçası olarak düşündüğümüzde bu iki noktanın arasında kalan kısım bize "süreç"i verir. Bu süreç içerisindeki hangi andan itibaren olayı gerçekleşmiş kabul edebileceğimiz bilgisi ise bize fiil tabanının kılınış özelliğini vermektedir. Biz de bu çalışmamızda Köktürk Bengü Taşları'nda kullanılan fiillerin kılınış özelliklerini inceledik ve açıkladık. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Eski Türkçe Dönemi ve Köktürk Bengü Taşları'nın dil tarihimiz açısından önemine değilmiştir. Birinci Bölüm'de "kılınış" terimi açıklanmış, kılınışla ile ilgili geçmişten bugüne yapılan çalışmalar aktarılmıştır. İkinci Bölüm'de metin incelemelerine yer verilmiş ve Üçüncü Bölüm'de de fiillerin bağlı oldukları kılınış özelliği alfabetik sıralamaya göre ayrı ayrı verilmiştir. Varılan sonuçlar ise tablolar hâlinde Sonuç bölümünde izah edilmiştir.
Köktürk Inscriptions, which constitute the first known examples of written Turkish literature around the political domination area of the Köktürk State and were even engraved on the stones by the rulers of the state, have attracted the attention of many local and foreign researchers, numerous works have been published, ever since the day they were first discovered. Aktionsart (manner of action), the occurrence feature of the verbs, which are reflected in the language as the verb base, is the internal phase structuring. Semantically, the "event" referred to the verb base forms constitues the basis of the researches. In this sense, each and every verb demonstrate a reflection of a real-time event into the language. The "event" in the verb base experience an internal boundary phase in order to be considered to have occurred. Once this phase has been gone through, the event is considered to have occurred. All events in the nature consist of a beginning and an end. Considering the event as a line segment with a point A at the beginning and point B at the end, the part in between these two points indicates us the "process". The knowledge regarding the moment in this process in which we can accept the event as having occurred provides us with aktionsart (manner of action) characteristic of the verb base. In this study, we examined and explained aktionsart (manner of action) characteristics of the verbs used in Köktürk Inscriptions. Our study is consisted of three chapters. In the introduction, the Old Turkish Period and Köktürk Inscriptions are presented in terms of the importance of our language history. In the First Chapter, the term "aktionsart" (manner of action) has been explained and the studies on this area are cited from the past to the present. In the Second Chapter, text analyzes are to be found, and in the Third Chapter, the verbs' morphological features -manner of actions- are to be shown separately in alphabetical order. The results are explained in the Result section as tables.
Köktürk Inscriptions, which constitute the first known examples of written Turkish literature around the political domination area of the Köktürk State and were even engraved on the stones by the rulers of the state, have attracted the attention of many local and foreign researchers, numerous works have been published, ever since the day they were first discovered. Aktionsart (manner of action), the occurrence feature of the verbs, which are reflected in the language as the verb base, is the internal phase structuring. Semantically, the "event" referred to the verb base forms constitues the basis of the researches. In this sense, each and every verb demonstrate a reflection of a real-time event into the language. The "event" in the verb base experience an internal boundary phase in order to be considered to have occurred. Once this phase has been gone through, the event is considered to have occurred. All events in the nature consist of a beginning and an end. Considering the event as a line segment with a point A at the beginning and point B at the end, the part in between these two points indicates us the "process". The knowledge regarding the moment in this process in which we can accept the event as having occurred provides us with aktionsart (manner of action) characteristic of the verb base. In this study, we examined and explained aktionsart (manner of action) characteristics of the verbs used in Köktürk Inscriptions. Our study is consisted of three chapters. In the introduction, the Old Turkish Period and Köktürk Inscriptions are presented in terms of the importance of our language history. In the First Chapter, the term "aktionsart" (manner of action) has been explained and the studies on this area are cited from the past to the present. In the Second Chapter, text analyzes are to be found, and in the Third Chapter, the verbs' morphological features -manner of actions- are to be shown separately in alphabetical order. The results are explained in the Result section as tables.
Açıklama
Yüksek Lisans
Anahtar Kelimeler
Dilbilim, Linguistics ; Türk Dili ve Edebiyatı
