Cumhuriyet Dönemi Türkiye Türkçesinde öncelik fiilleri ve işlevleri

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorBayraktar, Sibel
dc.contributor.authorÇelikel, Sibel
dc.date.accessioned2024-06-11T20:49:07Z
dc.date.available2024-06-11T20:49:07Z
dc.date.issued2016
dc.departmentEnstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalıen_US
dc.descriptionDoktoraen_US
dc.description.abstractSıfat-fiillerin ol-/bulun- fiilleriyle oluşturduğu birleşik fiillerin yapısal özellikleri ve bu yapı çeşitliliğinin cümleye kattığı anlam, kip, zaman ve görünüş özellikleriyle ilgili çeşitli görüşler vardır. Ancak bu birleşik fiil yapılarına geleneksel dilbilgisine pek yer verilmemiştir. Türkiye Türkçesiyle ilgili gramer kitaplarımızın çoğunda birleşik fiillerin tanıtılması sırasında bu yapılardan çeşitli adlarla kısaca bahsedilmiş ancak karmaşık fiillerin özellikleri ayrıntılarıyla incelenmemiştir. Araştırmamız bu ana konu üzerinde şekillenmektedir. Araştırmacıların yapmış oldukları tanımlardan yola çıkarak ve var olan sınıflandırmaları biraz genişleterek oluşturduğumuz yeni sınıflandırma şu şekildedir: 1.Öncelik Fiilleri: -mIş ol- ; -mIş bulun- 2.Alışkanlık Fiilleri: -( )r ol- ; -mAz ol- 3. Niyet Fiilleri: -AcAk ol- ; -IcI ol- ; -AsI ol-; -AsI ol- ; -(I)msAr ol- 4. Süreklilik Fiilleri: -yor ol-; -mAktA ol-; -mAktA bulun- ; -An ol-; -DIğI ol- . Bu sınıflandırmada emsallerine ek olarak süreklilik fiilleri yer almaktadır. Bu başlık altında incelediğimiz birleşik yapılar da sıfat-fiil + ol-/bulun- şeklinde oluşmakta ve karmaşık fiillerin tüm özelliklerini taşımaktadır. Öncelik fiilleri, karmaşık fiillerin içerisinde örneğine en sık rastlanan kategoridir. Çalışmamızda öncelik fiillerinin hem görünüş, hem zaman hem de kip/ kiplik özelliklerine değindik ve bunlardan belirgin olanı vurguladık. Ayrıca çalışmamızda bu birleşik yapıların yer aldığı kalıp sözler anlambilimsel bakış açısıyla ayrıntılı olarak incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: Karmaşık Fiil, Öncelik Fiilleri, Görünüş, Zaman, Kip, Anlambilimen_US
dc.description.abstractThere are various opinions regarding structural features of combined verbs created by participle and ol-/ bulun and the meaning added to the sentences of the composite structures' mood, time, aspect. However this combined verbs structural features are not much included in the traditional grammer. In the most of the Turkish grammar books about Modern Turkish, this combined verbs are mentioned while introducing them briefly with several other names however the characteristics of complex verbs are not examined in detail. Our research is focusing on this main topic. Based on the definitions of the researchers, the existing classification expanded as the following: 1.Priority Verbs: : -mIş ol- ; -mIş bulun- 2. Habit Verbs: -( )r ol- ; -mAz ol- 3. Intention Verbs: -AcAk ol- ; -IcI ol- ; -AsI ol-; -AsI ol- ; -(I)msAr ol- 4. Continuum Verbs: -yor ol-; -mAktA ol-; -mAktA bulun- ; -An ol-; -DIğI ol- . In addition to other studies there are continuum verbs in this classification. Under this heading we examined this composite structures also consists of partisiple + ol-/bulun- and they have all the characteristics of the complex verbs. Priority verbs are the most common category that an instance of complex verbs. In our study, we discussed priority verbs's some features of aspect, time , mood/ modality and we emphasized the relevant of these. Moreover in our study this combined structures are explored as routine in detail from the perspective of semantics. Key words: Complex Verbs, Priority Verbs, Aspect, Time, Mood, Semanticen_US
dc.identifier.endpage586en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fS4sqEZr79C_n60Rk6MjFd-xAmXRKpRIIOl17XrMzNecpg7trSh5uBPqL8CQbt3w
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14551/11262
dc.identifier.yoktezid522656en_US
dc.institutionauthorÇelikel, Sibel
dc.language.isotren_US
dc.publisherTrakya Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectDilbilimen_US
dc.subjectLinguisticsen_US
dc.titleCumhuriyet Dönemi Türkiye Türkçesinde öncelik fiilleri ve işlevlerien_US
dc.title.alternativePriority verbs in modern Turkey Turkish and their functionsen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu