BİR RUMELİ KADISI OLAN ATÂYÎ’NİN ŞİİRLERİNDE BALKAN COĞRAFYASI
Küçük Resim Yok
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
XVII. yy divan şairi Nev'î-zâde Atâyî, ömrünün önemli bir kısmını Rumeli kadılıklarında geçirmiştir. Şairin divanı ve hamsesinde Rumeli coğrafyası sıkça zikredilmektedir. Divanındaki kaside ve tarih kıtalarında bulunan Rumeli şehirleriyle ilgili ifadelerin yanında, hamseyi meydana getiren mesnevilerdeki olayların bir kısmı da Balkan coğrafyasında geçmektedir. Özellikle Nefhatü'l-ezhâr mesnevisindeki hikayelerin çoğunda Rumeli ve Rumeli şehirleri yer alır. Bu mesneviden başka, Sakinâme, Heft Hân ve Sohbetü'l-ebkâr mesnevilerinde de yer yer vazifeli bulunduğu ya da görüp bildiği belde ve şehirlerin isimleri zikredilmiştir. Atâyî'nin şiirlerinde adı geçen bu bölge, şehir ve beldeler şunlardır: Rumeli, Balkan, Babadağ, Boğdan, Edirne, Eflak, Eğri, Eğridere, Engürüs, Malkara, Mezistre, Rusçuk, Selanik, Silistre, Tırhala, Tırnovi, Tuna, Üsküp, Yergöğü. Atâyî, divanında ve hamsesinde, yaşadığı dönemde Avrupa ve Balkanlarda geçen pek çok tarihi olaydan da bahseder. III. Mehmet'in Avusturya seferi, Eğri Kalesi'nin alınması ve Haçova savaşı, sık sık tekrarlanan ve sahillerin güvenliğini tehdit eden Kazak baskınları, Genç Osman'ın Lehistan seferi ve siyasi çalkantılar, eserlerinin konularından bazılarıdır. Bu şehirlerde gördüğü imar faaliyetleri, Babadağ'da bizzat şahit olduğunu söylediği Sarı Saltuk kerameti, yaşadığı tayin ve atamalar, bu atamalar karşısındaki duyguları, Rumeli bölgesine ve şehirlerine bakış açısını çok net bir şekilde göstermektedir. Bu çalışmada; Rumeli şehirlerinde uzun müddet yaşayıp bu bölge kültürüne son derece aşina olan Nev'îzâde Atâyî'nin divanı ve hamsesine bakarak Balkan kültürünün, tarihinin ve coğrafyasının eserlerine yansıması ortaya koyulmuştur. Atâyî; mükemmel gözlem gücü ve tahkiye yeteneği sayesinde, XVII. yüzyıl Osmanlısında Rumeli'deki sosyal ve siyasi hayatı, en ince ayrıntısına kadar resmetmeyi başarabilmiştir
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
8
