Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi doktorlarının vitamin reçeteleme durumlarının değerlendirilmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışma ile, doktorların vitamin reçete etmelerini etkileyen faktörleri tespit etmek, vitaminler ve beslenme hakkındaki bilgilerini saptamak ve vitamin reçeteleme davranışları hakkında bilgi sahibi olmak amaçlanmıştır. Katılımcılardan sözlü onam alınarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formunu doldurmaları istenmiştir. Reçete düzenlenmeyen birimlerde çalışmak (Temel Tıp Bilimleri, Halk Sağlığı, vb.) ve reçete düzenlemiyor olmak hariç bırakma kriterleri olarak belirlenmiştir. Çalışmaya katılmaya gönüllü olan 368 doktor çalışmamıza dahil edilmiştir. Hazırlanan anket formu toplam 40 sorudan oluşmakta olup soruların 7’si sosyodemografik bilgilere; 13 soru beslenme bilgisine; 13’ü doktorların vitamin reçete etme hakkındaki tutumlarına; 7’si doktorların vitamin reçeteleme davranışlarını etkileyen faktörlere yöneliktir. Katılımcıların % 54,6’sı kadın ve % 45,4’ünün erkek olduğu görüldü. Araştırmamıza katılan doktorların %76,6’sı araştırma görevlisi ve %23,4’ü doktor öğretim üyesi, doçent doktor ve profesör doktordu. Araştırmamıza katılan doktorların % 65,8’i nadiren, % 25,3’ü hiçbir zaman, % 9’u sıklıkla hastalarına vitaminleri takviye olarak reçete edip önerdiğini belirtmiştir. Çalışmamızda hastalara doktorlar tarafından en sık takviye olarak önerilen vitaminler; D vitamini (% 62.5), C vitamini (% 56,3) ve B12 vitamini (% 54,9) olmuştur. Çalışmamıza katılan doktorların vitamin reçete ederken en sık başvurdukları kaynak ilaç rehberleri olarak saptanmıştır. Yine vitamin kullanan hastalarında herhangi bir yan etki ile karşılaşılması durumunda ilk başvurdukları kaynağın Ulusal Zehir Danışma Merkezi olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda 36 yaş üzeri doktorlar, meslekteki hizmet süresi 11 yıl ve daha fazla olan doktorlar ve dahili birim doktorları vitaminlerle ilgili bilgi sorularına daha fazla doğru cevap vermişlerdir. Mesleki tecrübenin, yaş ve çalışılan birim faktörlerinin bilgi düzeyini etkilediği düşünülmüştür. Çalışmamızda doktorların tamamına yakını hastalarına vitaminlerle ilgili beslenme önerisinde bulunduğunu belirtirken, sadece %10’1’i kendini vitaminlerle ilgili beslenme bilgisi bakımından tam olarak yeterli görmektedir. Yine doktorların dörtte üçüne yakın bir oranı tıp fakültesinde vitaminlerle ilgili yeterli beslenme eğitimi almadıklarını düşünmektedir. Çalışmamızda kadın doktorların vitamin takviyesi kullanımının fazla olduğu saptanmıştır. Yine doktorlar vitamin takviyesi talep eden hasta ve hasta yakınlarının daha çok kadın olduğunu belirtmişlerdir. Çalışmamıza katılan doktorların % 82,9’unun hayatında en az bir kez vitamin kullanmış olduğu saptanmıştır. Doktorların kendilerinin en sık kullandıkları vitaminler ise C vitamini (% 35,3), D vitamini (% 20,7), B12 vitamini (% 14,1) olarak saptanmıştır. Kendileri düzenli her gün vitamin takviyesi kullanan doktorların, hastalarına vitamin takviyesi önerme durumunun, hiç vitamin kullanmayan doktorlara göre anlamlı olarak yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışmamızdan elde ettiğimiz veriler değerlendirildiğinde; çalışmamıza katılan doktorların büyük çoğunluğunun vitaminleri nadiren takviye olarak reçete edip önerdiklerini söyleyebiliriz. Bu durumda doktorların akılcı vitamin kullanımına uygun davrandıkları düşünülmektedir. Kadınların vitaminlere olan ilgi ve eğilimi hakkında yeni çalışmalara ihtiyaç vardır. Toplumdaki diğer bireyler gibi doktorlarında yüksek oranda vitamin takviyesi aldığı görülmektedir. Tıp fakültesi eğitiminde, mezuniyet sonrası hizmet içi eğitimlerde ve araştırma görevlisi doktor eğitim müfredatında vitaminlerle ilgili beslenme eğitimine ağırlık verilmesi faydalı olacaktır.
In this study, it was aimed to determine the factors affecting the prescribing of vitamins by doctors, to determine doctors’ knowledge about vitamins and nutrition, and to have knowledge about vitamin prescribing behaviors. Verbal consent was obtained from the participants and they were asked to fill the questionnaire which was prepared by the researchers. Working in non-prescription units (Basic medical sciences, public health, etc.) and not ordering prescriptions were determined as exclusion criteria. 368 doctors who volunteered to participate were included in our study. The prepared questionnaire consists of 40 questions in total; 7 of which are based on sociodemographic information; 13 questions on nutrition knowledge; 13 on doctors' attitudes about prescribing vitamins; 7 of them address the factors affecting the vitamin prescribing behavior of doctors. It was seen that 54.6% of the participants were female and 45.4% were male. Of the doctors participating in our study, 76.6% were research assistants and 23.4% were assistant professors, associate professors, and professors. Sixty-five point eight percent of the doctors stated that they rarely prescribed and recommended vitamins to their patients as supplements, 25.3% answered as never and 9% answered as frequently. In our study, the most frequently recommended vitamins were vitamin D (62.5%), vitamin C (56.3%), and vitamin B12 (54.9%). It was determined that the most frequently referenced source when prescribing vitamins was drug handbooks. It was determined that the National Poison Counseling Center was the first consulted source in case of any side effects. In our study, physicians over 36 years of age, physicians with 11 years or more of service in the profession, and Internal Medicine Sciences physicians gave more correct answers about vitamins. It was thought that professional experience, age, and working unit affect the level of knowledge. While almost all of the doctors in our study stated that they made nutritional recommendations to their patients about vitamins, only 10.1% of them consider themselves sufficient in terms of nutritional information about vitamins. Nearly three-quarters of the doctors think that they do not receive adequate nutrition education about vitamins in the medical faculty. In our study, it was determined that the use of vitamin supplements by female doctors was high. In addition, doctors stated that patients and their relatives who requested vitamin supplements were mostly women. It was determined that 82.9% of the doctors participating in our study had used vitamins at least once in their lives. The most frequently used vitamins by the doctors were found to be vitamin C (35.3%), vitamin D (20.7%), and vitamin B12 (17.4%). It was determined that the physicians who regularly use vitamin supplements every day, recommend vitamin supplements to their patients significantly higher than the physicians who do not use any vitamins. When the data we obtained from our study are evaluated; We can say that the majority of the doctors who participated in our study rarely prescribed and recommended vitamins as supplements; it is thought that doctors act in accordance with the rational use of vitamins. There is a need for new studies on women's interest and tendency towards vitamins. Like other individuals in the community, doctors seem to take high levels of vitamin supplements. It would be beneficial to focus on nutrition education about vitamins in medical school education, postgraduate in-service training, and research assistant doctor training curriculum.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Vitaminler, Yersiz reçeteleme, Hekimin rolü, Vitamins, Inappropriate prescribing, Physician’s role

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye