Diyabetli adolesanlarda sağlık okuryazarlığının sağlığa ve sağlık hizmetleri kullanımına etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma diyabetli adolesanlarda sağlık okur-yazarlığı düzeyinin sağlığı ve sağlık hizmet kullanımı üzerindeki etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaca bağlı olarak çalışmada Tip 1 Diyabet tanısı almış adolesanların sağlık okuryazarlığı seviyelerinin diyabetik sonuçları ve sağlık hizmetlerinin kullanımına olan etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın bulguları, sağlık okuryazarlığı seviyesinin artmasının, bireylerin sağlık hizmetlerine aktif katılımını ve tedaviye uyumu teşvik ederken, kronik hastalıkların komplikasyonlarını önlemede yardımcı olduğunu ve sağlık maliyetlerini düşürdüğünü göstermektedir. Çalışmanın örneklemini, 130 adolesan hasta oluşturur; bu hastaların yaş aralığı 11-20 olup, tip 1 diyabet tanısı almışlardır. Katılımcıların yaş ortalaması 15,32±2,10'dur ve %56,2'si kadındır. Orta ergenlik evresindeki katılımcıların oranı %43'tür ve %60'ı lise düzeyinde eğitim almaktadır. Tip 1 diyabet tanısı almış adolesanların %45,4'ü 5-10 yıl süresince bu durumla yaşamıştır ve %16,2'si kan şekerini ölçmek için bir sensör kullanmaktadır. Geçtiğimiz yıl içinde, katılımcıların %23,8'i diyabet sebebiyle hastaneye yatırılmış, %15,4'ü acil servise başvurmuş ve %18,5'i farklı bir polikliniği ziyaret etmiştir. Katılımcıların genel sağlık okuryazarlık seviyesi analizine göre, %41,5'inin yeterli düzeyde olduğu, %19,2'sinin diyabet bilgisinde yetersiz olduğu ve genel sağlık okuryazarlık düzeyinin ortalamasının 35,04±8,64 olduğu bulunmuştur. Ortalama HbA1c düzeyi %8,5±2,05 olup, katılımcıların %53,8'inin HbA1c seviyesinin 8 ml/mol üzerinde olduğu saptanmıştır. İstatistiksel analiz sonuçlarına göre adolesanların sağlık okuryazarlık düzeylerinin artması, HbA1c ve hiperglisemi oranlarında önemli ölçüde azalmayla ilişkilidir (p=0,032 ve p=0,034). Ayrıca, sağlık okuryazarlık düzeyinin yükselmesi, son bir yıl içinde acil servise ve farklı polikliniklere başvuru sayılarında bir azalmaya işaret etmektedir (p=0,020 ve p=0,050). Sonuç olarak, Tip 1 Diyabet tanısı almış adolesanların sağlık okuryazarlık düzeylerinin yükselmesi, HbA1c seviyelerini düşürürken, hiperglisemi oranını düşürmekte ve hastaneye yatış ile poliklinik ziyaretlerinin sayısını azaltmaktadır. Çalışmanın sonuçları, diyabetli adolesanlara yönelik eğitim programlarının tasarlanmasıyla yoluyla arttırılacak sağlık okur-yazarlık düzeylerinin, adolesanların diyabet yönetimine aktif katılımlarını teşvik edeceğini, buna bağlı olarak da sağlık düzeylerini yükselterek, sağlık bakım maliyetlerini azaltacağını göstermektedir.
This study aims to investigate the effect of health literacy level on health and health service utilization in adolescents with diabetes. Based on this aim, the study investigated the effect of health literacy levels on diabetic outcomes and health service utilization of adolescents diagnosed with Type 1 Diabetes. The findings of the study show that increased health literacy level promotes individuals' active participation in health services and adherence to treatment while helping to prevent complications of chronic diseases and reducing health costs. The study sample consisted of 130 adolescent patients; the age range of these patients was 11-20 years old and they were diagnosed with type 1 diabetes. The mean age of the participants was 15.32±2.10 years and 56.2% were female. The proportion of participants in the middle adolescence stage was 43% and 60% had a high school education. Among adolescents diagnosed with type 1 diabetes, 45.4% had lived with the condition for 5-10 years and 16.2% used a sensor to measure blood glucose. In the past year, 23.8% of participants had been hospitalized for diabetes, 15.4% had visited an emergency room and 18.5% had visited a different outpatient clinic. According to the analysis of the general health literacy level of the participants, it was found that 41.5% were adequate, 19.2% were inadequate in diabetes knowledge and the mean general health literacy level was 35.04±8.64. The mean HbA1c level was 8.5±2.05% and 53.8% of the participants had an HbA1c level above 8 ml/mol. According to the results of statistical analysis, increasing health literacy levels of adolescents were associated with a significant decrease in HbA1c and hyperglycemia rates (p=0.032 and p=0.034). Furthermore, higher health literacy levels were associated with a decrease in the number of visits to the emergency department and different outpatient clinics in the last year (p=0.020 and p=0.050). In conclusion, increasing the health literacy levels of adolescents diagnosed with type 1 diabetes reduces HbA1c levels, decreases the rate of hyperglycemia, and decreases the number of hospitalizations and outpatient clinic visits. The results of the study suggest that increasing health literacy levels through designing educational programs for adolescents with diabetes will encourage their active participation in diabetes management, thereby will reduce health care costs by increasing their health levels.
This study aims to investigate the effect of health literacy level on health and health service utilization in adolescents with diabetes. Based on this aim, the study investigated the effect of health literacy levels on diabetic outcomes and health service utilization of adolescents diagnosed with Type 1 Diabetes. The findings of the study show that increased health literacy level promotes individuals' active participation in health services and adherence to treatment while helping to prevent complications of chronic diseases and reducing health costs. The study sample consisted of 130 adolescent patients; the age range of these patients was 11-20 years old and they were diagnosed with type 1 diabetes. The mean age of the participants was 15.32±2.10 years and 56.2% were female. The proportion of participants in the middle adolescence stage was 43% and 60% had a high school education. Among adolescents diagnosed with type 1 diabetes, 45.4% had lived with the condition for 5-10 years and 16.2% used a sensor to measure blood glucose. In the past year, 23.8% of participants had been hospitalized for diabetes, 15.4% had visited an emergency room and 18.5% had visited a different outpatient clinic. According to the analysis of the general health literacy level of the participants, it was found that 41.5% were adequate, 19.2% were inadequate in diabetes knowledge and the mean general health literacy level was 35.04±8.64. The mean HbA1c level was 8.5±2.05% and 53.8% of the participants had an HbA1c level above 8 ml/mol. According to the results of statistical analysis, increasing health literacy levels of adolescents were associated with a significant decrease in HbA1c and hyperglycemia rates (p=0.032 and p=0.034). Furthermore, higher health literacy levels were associated with a decrease in the number of visits to the emergency department and different outpatient clinics in the last year (p=0.020 and p=0.050). In conclusion, increasing the health literacy levels of adolescents diagnosed with type 1 diabetes reduces HbA1c levels, decreases the rate of hyperglycemia, and decreases the number of hospitalizations and outpatient clinic visits. The results of the study suggest that increasing health literacy levels through designing educational programs for adolescents with diabetes will encourage their active participation in diabetes management, thereby will reduce health care costs by increasing their health levels.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Adolesan, Sağlık okuryazarlığı, Diyabet okuryazarlığı, Diyabet, Tip 1 diyabet, Sağlık, Sağlık hizmeti kullanımı, Adolescents, Health literacy, Diabetes literacy, Diabetes, Type 1 diabetes, Health, Health service utilization
