NİKİTA YAKOVLEVİÇ BİÇURİN (1777-1853)
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çin yıllıklarının Batı dünyasına tanıtılması ve Batı dillerine çevrilmesi Türk tarihi açısından çok önemli-dir. Bu çevirileri 19. yüzyıl başları gibi çok erken bir dönemde fark eden ve çevirenlerden birisi de Rus çevirmen Rahip Biçurin’dir. Aslen Çuvaş kökenli olan Biçurin Çin’de misyonerlik faaliyeti için kaldığı yıllarda Çince ve Mançu-cayı öğrenmiş, önceleri dini metinleri Çinceye çevirirken daha sonraları Çince-Rusça sözlükler yazmıştır. Nihaye-tinde ünlü Kangxi Sözlüğü’nü Rusçaya çevirdi. Sözlüklerden sonra İmparator Kangxi’nin Cungarya Hanlığını ele ge-çirmesiyle genişleyen topraklarındaki farklı etnik gruplar hakkında başlattığı bir dizi çalışma Biçurin’in ilgisini çekti ve kendi hükümetine ve insanlarına bu etnik grupları tanıtma amacıyla bu eserleri çevirmeye başladı. Üstelik bu çeviriler Çarlık Rusyası’nın Doğu Asya politikasının da işine yarayacaktı. Bir din adamı olmasına rağmen kalbi çoğu zaman edebiyat için atan Biçurin Rusya’nın ilk sinologlarından biri olmuş ve Rusya’da sinoloji bilimini kurmuş, öğ-renciler yetiştirmiştir. Eserleri arasında Tibetçeden çeviriler de olması yazarın Tibetçeyle de alakası olduğunu en azından bu dil hakkında genel geçer bir bilgisi olduğunu göstermektedir. Sibirya’da ve Çin’de görevli olduğu yıllarda birçok bölgeye seyahat etmiş, ülkesine döndüğünde de yine birkaç geziye çıkarak bu bölgeler hakkında notlar tut-muştur. Eserlerinde Mançu hükümetinin yeni koyduğu “Xinjiang” yani “Yeni Sınırlar” adını kullanmamış, “Doğu Tür-kistan” terimini ortaya atıp bu ismin tarihe geçmesini sağlamıştır. Türk tarihine bunca önemli veriler sağlayan yazar hakkında Türkçe yayın çok azdır. Bu yayınlarda ise yazarın çevirilerinin hangi Çince eserler olduğu hakkında net bilgi verilmemiştir. Oysaki Mançu dönemi Çin kaynakları hem dönemin siyasetini hem de Çinli olmayan milletlerin dil, kültür ve coğrafyasını aktardığı için biz sinolog tarihçiler için oldukça önemlidir. Ancak, Rusça eserlerde de bu bilgilere sinolog gözüyle bakılmamıştır. Bu yüzden çalışmamızda hem yazarın hayatı hem de çevirdiği Çince eserler hakkında da bilgi vermeye çalıştık.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Karadeniz Araştırmaları
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
20
Sayı
80
