1980’ lerden sonra Türk görsel kültürü’nde Çintemani (Historiyografik bir model)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Japonya’dan İran’a kadar uzanan geniş bir coğrafyada çeşitli benzerleri bulunan çintemani motifi, zamanla Osmanlı diyarında da kullanılmaya başlanmıştır. Kıssürede, Osmanlı sarayı için üretilen çini, tekstil, minyatür gibi sanatlarda sıkça kullanılan bir motif haline gelmiştir. 17.-18.yüzyılda Batı’yla kurulan ilişkiler ile birlikte, birçok alanda devletin yönlendirdiği reformist bir değişim süreci başlar. Bu sürece paralel olarak zaten üst zümrenin himayesi altındaki sanatın da değiştiği, çintemani motifi gibi klasik döneme ait motiflerin yerini yavaş yavaş Batı süs unsurlarına bıraktığı görülür.Bu değişim süreci farklı bir metafor olarak Türkiye Cumhuriyeti'ne miras kalmıştır. Osmanlı temsilleri ve onun içerisinde yer alan çintemani motifi, unutturmaya yönelik tüm faaliyetlere rağmen belleklerdeki yerini korudu. Özellikle 1980 sonrası Türk-İslam sentezi ve Özal dönemi liberalizm politikaları ile birlikte bu temsiller, hayatın içerisinde daha çok yer almaya başladı. ‘Bellek’ ve ‘yeniden üretim’ aracılığıyla tahayyül edilip yeniden üretildi. ‘Yeniden üretim’, ‘bellek’ gibi kavramlar aracılığıyla tekrardan kültürel dolaşıma sokulan çintemani, ait olduğu alandan koparılarak bugüne ait bir metaya dönüştü. Çintemani, meta değeri taşıyan ürünlerin pazar içerisinde dolaşıma sokulmasında aracı bir rol oynadığını söyleyebiliriz.Günümüz görsel kültüründe çintemani, popüler bir öğeye dönüşmüş, bu popülerlik ‘bilgi kir liliğini’ de beraberinde getirmiştir. Günümüzde üretilen görsel malzeme ve metinler bu argümanı destekler nitelikte. Yeniden üretilen motif, görsel kültür içerisinde sıkça kullanılırken, motifinbeslendiği kaynaklar bir metafor olarak karşımıza çıkıyor. Bu sorunsalı çözümleyecek bir çalışma henüz bulunmamaktadır. 1980’lerden Sonra Türk Görsel Kültürü’nde Çintemani(Histografik Bir Model) adlı yüksek lisans tezi, bu eksikliği giderme, yeniden üretilen motifin beslendiği kaynakları tespit etme amacını taşımaktadır. Bundan yola çıkarak, ikinci bölümde motifin kökeni hakkında üretilen akademik metinler incelenmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, motifin üretimlerini analiz etmekte yardımcı olabilecek ‘yeni den üretim’, ‘bellek’, ‘kitsch’ ve ‘oryantalizm’ kavramları incelenmiştir. Dördüncü bölümde üretilen çeşitli materyaller ve metinler incelenerek analize tabi tutulmuş, bu materyal ve metinlerin kökenleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde (Sonuç) ise, motifin beslendiği kaynaklar hakkında kısa bir değerlendirilme yapılmıştır.
Abstract
Cintamani is found in a wide geography stretching from Japan to Iran and also by time used in the Ottoman lands. In short time, it became a frequently used motif in arts such as in tiles, textiles, and miniature produced for the Ottoman court. Beginning with the relationship with the West in 17th and 18th centuries, a reform process shaped by the state begins in various fields. Parallel to this process, art sponsored by the elite has changed and motifs like cintamani were replaced byornamentation motifs from the West. As a metaphor this process of change became a legacy inherited by the Turkish Republic. Representations of the Ottoman and the cintamani within it retained their place in the public memory despite the attempts to obliterate. Particularly with the Turkish-Islamic Synthesis and liberalism of the Özal period after 1980, these representations had much more prominent place in life. They were reproduced by 'memory' and 'reproduction'. Cintamani was again given a place in culture through the concepts of'reproduction' and 'memory' and severed from its context to become a contemporary commodity. We can say that cintamani has a role in circulation of goods with a value of commodity in the market. In the contemporary culture, cintamani is a popular element and this popularity brings ‘ disinformation’ . Contemporary visual material and texts support this argument. As this reproduced motif is used frequently in visual culture, sources that shape the motif emerge as metaphor. There isnt a research yet addressing this issue. Master thesis titled Cintamani in Turkish Visual Culture after 1980s (A Historiographic Model) aims at determining the sources of ther eproduced motif. In its second chapter, academic texts about the origin of the motifs are analysed. In the third chapter, concepts of 'reproduction', 'memory', and 'orientalism' are analysed. The fourth chapter cover analysis of materials and texts and investigation of their origins. Conclusion section consists of a brief assessment of the sources that shape the motif.
Abstract
Cintamani is found in a wide geography stretching from Japan to Iran and also by time used in the Ottoman lands. In short time, it became a frequently used motif in arts such as in tiles, textiles, and miniature produced for the Ottoman court. Beginning with the relationship with the West in 17th and 18th centuries, a reform process shaped by the state begins in various fields. Parallel to this process, art sponsored by the elite has changed and motifs like cintamani were replaced byornamentation motifs from the West. As a metaphor this process of change became a legacy inherited by the Turkish Republic. Representations of the Ottoman and the cintamani within it retained their place in the public memory despite the attempts to obliterate. Particularly with the Turkish-Islamic Synthesis and liberalism of the Özal period after 1980, these representations had much more prominent place in life. They were reproduced by 'memory' and 'reproduction'. Cintamani was again given a place in culture through the concepts of'reproduction' and 'memory' and severed from its context to become a contemporary commodity. We can say that cintamani has a role in circulation of goods with a value of commodity in the market. In the contemporary culture, cintamani is a popular element and this popularity brings ‘ disinformation’ . Contemporary visual material and texts support this argument. As this reproduced motif is used frequently in visual culture, sources that shape the motif emerge as metaphor. There isnt a research yet addressing this issue. Master thesis titled Cintamani in Turkish Visual Culture after 1980s (A Historiographic Model) aims at determining the sources of ther eproduced motif. In its second chapter, academic texts about the origin of the motifs are analysed. In the third chapter, concepts of 'reproduction', 'memory', and 'orientalism' are analysed. The fourth chapter cover analysis of materials and texts and investigation of their origins. Conclusion section consists of a brief assessment of the sources that shape the motif.
Açıklama
Yüksek Lisans tezi
Anahtar Kelimeler
Çintemani, Motif, Osmanlı, Çini, Tekstil, Bellek, Yeniden Üretim, Oryantalizm, Cintamani, Orientalism, Reproduction, Tile, Ottoman, Textile, Memory
