Trakya Üniversitesi hastanesi'nde kronik hastalık nedeniyle takip edilen hastaların immünizasyon hakkında bilgi, tutum ve davranışları

Bu çalışmada, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde kronik hastalık nedeniyle takip edilen hastaların aşı ile önlenebilir hastalıklar için risk altında olma durumu, aşı yaptırma konusundaki çekincelerinin ve aşı yaptırmaya engel durumların belirlenmesi, erişkin aşılamaları konusunda bilgilenme isteği olup olmadığı ve bilgilenmenin hangi yolla olmasını istedikleri konularında bilgi sahibi olunması planlanmıştır. Elde edilecek bulguların erişkin aşılanma oranlarının artırılması için Aile Hekimliği uygulamasında yeni stratejiler geliştirilmesinde yardımcı olacağı amaçlanmıştır. Çalışmamızın örneklemini Trakya Üniversitesi Hastanesi'nde polikliniklere herhangi bir nedenle başvuran 18 yaş üstü kronik hastalığı olan erişkinler oluşturmuştur. Anket formunda 28 soru bulunmaktadır. Bilgi düzeyinin değerlendirilmesi amacıyla oluşturulmuş Erişkin Aşılama Bilgi Düzeyi Anketi 16 sorudan oluşmaktadır. Yapı geçerliliği için faktör analizi kullanıldı. Ölçek Cronbach alfa değeri ise 0.85 olarak tespit edildi. Erişkin aşılama hakkındaki tutumun değerlendirilmesinde kullanılan anket sorularında mevsimsel grip için verilen cevaplar (olumsuz) 0-3 (olumlu) arasında değişir iken, pnömokok, tetanoz ve HPV aşısı için (olumsuz) 0-2 (olumlu) arasında değişmekte idi. Erişkin aşılama durumunun değerlendirmesinde ise herhangi bir erişkin aşılamayı yaptıran bireyler aşı yaptırmış olarak kabul edildi. Çalışmamızda yaş ortalaması 58,80 ± 12,90, katılımcıların eğitim durumu incelendiğinde katılımcıların çoğunun eğitim düzeyinin lise düzeyi ve altı olduğu saptanmıştır.. Çalışmamızda hastaların; 258 (%63,2) nin erişkin aşıları hakkında bilgisi olduğu 150'sinin (%36,8) erişkin bağışıklama hakkında bilgisi olmadığı bulundu. Çalışmamızda en çok bilgi sahibi olunan aşılar arasında, %58,3 ile Mevsimsel Grip, %52,87 tetanoz, %36.8 ile pnömokok geldiği saptanmıştır. Çalışma grubumuzdaki hastalara erişkin aşıların ücretleri hakkında bilgilerini sorguladığımızda %70,8'i aşı ücretleri hakkında bilgisine sahip olmadığını beyan etmiştir. Erişkin dönemde yapılan aşılar hakkında bilgisi olanların daha fazla bilgi edinmek için tercih ettikleri yolları sorguladığımızda çalışma grubundaki bireylerin 219'u (%53,7) aile hekimi bilgilendirmesi, aşı hakkında bilgi almak istediğini bildirmiştir. Çalışmamızda kalp ve damar hastalığı olanlarda aşı yaptırma sıklığı daha fazla idi. Çalışmamızda kadınlar erkeklere göre aşı olma durumları açısından daha olumlu tutuma sahip olarak bulunmuştur. Çalışmamızda eğitim düzeyi düşük olanlar diğer hastalara göre aşı yaptırma açısında daha olumsuz tutum ve davranış gösterdiği saptanmıştır. Çalışmamızda sağlık çalışanlarının diğerlerine göre aşı yaptırma sıklığı daha yüksek saptandı. Sonuç olarak öncelikle risk gruplarından başlayarak, tüm topluma yayma hedefiyle erişkin bağışıklama aşı kartı oluşturularak; bu aşılara ücretsiz ve kolay ulaşımın sağlanması hedeflenebilir. Sag?lıg?ın korunması ve arttırılması için multidisipliner bir ekip çalıs?ması uygulayan aile hekimlig?inin, erişkin bağışıklama konusunda bireylerin eğitilip bilinçlendirilmesi ve aşılama önünde engel teşkil eden unsurların tespiti ve ortadan kaldırılması için gerekli eg?itimlerin verilmesi açısından anahtar role sahip oldug?u açıktır. Hastalarına aşıyı tavsiye etmeli ve reçetelendirmelidir. İnsanların herhangi bir sebeple (tanı, tedavi, izlem, aşı, periyodik sağlık taraması, sağlık raporu vb.) sağlık kuruluşuna başvurmasını fırsat olarak değerlendirip aşılama konusunda yönlendirilmelerde bulunmaları çok değerli olacaktır. Anahtar kelimeler: immünizasyon, erişkin aşılaması, kronik hastalık

In this study, the aim is to determine the risk status of patients being followed due to chronic diseases at Trakya University Medical Faculty in terms of vaccine-preventable diseases, their concerns and barriers regarding vaccination, their desire for knowledge about adult vaccinations, and the preferred methods of obtaining information. The findings are intended to assist in developing new strategies in Family Medicine practice to increase adult vaccination rates. The sample of our study consisted of adults over 18 years of age with chronic diseases who applied to outpatient clinics at Trakya University Faculty of Medicine for any reason. The survey form included 28 questions. The Adult Vaccination Knowledge Level Questionnaire, consisting of 16 questions, was developed to evaluate the level of knowledge. Factor analysis was used for construct validity. The scale's Cronbach's alpha value was determined to be 0.85. In the survey questions used to evaluate the attitude towards adult vaccination, the responses for seasonal flu ranged from 0 (negative) to 3 (positive), while for pneumonia, tetanus, and HPV vaccines, the responses ranged from 0 (negative) to 2 (positive). In the evaluation of adult vaccination status, individuals who had received any adult vaccination were considered vaccinated. The mean age of the participants in our study was 58.80 ± 12.90. When examining the educational status of the participants, it was found that the majority had a high school education or below. In our study, it was found that 258 (63.2%) participants had knowledge about adult vaccinations, while 150 (36.8%) had no knowledge about adult immunization. Among the most well-known vaccines in our study, seasonal flu had a 58.3% awareness rate, tetanus had 52.87%, and pneumonia had 36.8%. When we questioned the participants in our study about the costs of adult vaccines, 70.8% stated that they did not have information about vaccine costs. When asked about their preferred methods of obtaining more information about adult vaccinations, 219 individuals (53.7%) in the study group expressed their preference for being informed by their family doctor. In our study, individuals with cardiovascular disease had a higher vaccination rate. Women were found to have a more positive attitude towards vaccination compared to men. Individuals with lower educational levels showed more negative attitudes and behaviors towards vaccination compared to other patients. Healthcare workers had a higher vaccination rate compared to others. In conclusion, creating an adult immunization card with the goal of reaching the entire population, starting with high-risk groups, and ensuring free and easy access to these vaccines can be targeted. Family Medicine, which implements a multidisciplinary team approach for the preservation and improvement of health, plays a key role in educating and raising awareness among individuals about adult immunization, as well as identifying and eliminating barriers to vaccination through necessary trainings. They should recommend and prescribe vaccines to their patients. It would be valuable for healthcare professionals to consider individuals' visits to healthcare facilities for any reason (diagnosis, treatment, follow-up, vaccination, periodic health screenings, health reports, etc.) as an opportunity to provide guidance on vaccination. Keywords: immunization, adult vaccination, chronic disease