Hacı Baba İbn İbrahim Et-Tusuti’nin Hulasatü’l-İrab Fi Şerhı’l-Misbah adlı eserin tahkiki
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, XV. yüzyılda yaşamış Osmanlı nahiv âlimlerinden biri olan Hacı Baba b. Şeyh b. İbrahim b. Abdülkerim b. Osman et-Tusutî (ö. 871 / 1476)’nın, meşhur nahiv âlimlerinden Mutarrizî’nin, gramer kitabı olan “el-Misbâh”ın üzerine yazmış olduğu “Hulasatü’l-İrab fi Şerhi’l-Misbâh” isimli eserin tahkiki ve tahlilidir. Tertip bakımından Mutarrizî’nin “el-Misbâh” kitabına benzeyen fakat hacim bakımından ondan daha büyük olan bu eserde et-Tusutî, Arap dilinin en önemli unsurlarından birisi olan “irab” konusunu ön plana çıkartmaktadır. Tahkikini yaptığımız bu eserde müellif, âlimlerin özel bir ilgi gösterdikleri irabın sözlük veistilâhi anlamı ile irabın kısımları gibi detaylı bilgiler vermekte ve geniş izahlar yapmaktadır. Bu izahlar arasında; gerek dil ve gerekse nahiv kitaplarında geniş bir şekilde ele alınan “murab”, “hareke”, “aslî ve gayri aslî irab”, “sarih ve gayr-i sarih irab” gibi kavramların izahı önemli bir yer tutmaktadır. Müellifin bu eserinde ele aldığı bir diğer husus ise “avâmil” dir. “avâmilolmadan Arapçanın inceliklerini anlamak mümkün değildir. Söz konusu avâmilin nevileri, “lafzî” ve “mânevî” olmak üzere iki türlüdür. Çalışmamızda görüleceği üzere lafzî avâmil, “kıyâsî” ve “semâi” olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Müellif, söz konusu eserinde avâmillere büyük önem vermiş ve eserinin üç babını onlara ayırmıştır. Bu tahkik çalışmamızda biz; ilmî kriterlere uygun bir sekilde Arap dilinin temeli olan “irab” ve “avâmil” konularını ele alarak onları tahlil etmeye çalıştık. Bu çalışmadaki amacımız, el yazması olarak kütüphane raflarında duran “Hulasatü’lİrab fi Şerhi’l-Misbâh”ı buradan çıkarıp okuyucuların istifadesine sunmak ve bilim dünyasına tanıtmaktır.
abstract
This work was supported by XV. One of the Ottoman nahiv scholars who lived in the century, Hacı Baba b. Sheikh B. Ibrahim b. Abdülkerim b. It is known that Osman et al-Tosyevi (d. 871/1476) wrote on the grammar book "al-Misbah" in the well-known nahiv scholars of the Mutarrizs as the "Hulasaut'l-irab fi Şerhi'l- Misbah" It is nalyzed. İn this work, which resembles the book "al-Misbah" of the Mutarrizî in terms of composition, but bigger in volume than it, et-Tusutî brings the subject of "irab", one of the most important elements of Arabic language. In this work we haveexamined, the author gives detailed information such as the dictionary and the meaning of the irab of the iris to which the scholars show a special interest and parts of the irab, and makes extensive explanations. Among these explanations; Theexplanations of the concepts such as "murab", "hareke", "primary and informal iris","explicit and informal iris" which are widely discussed in the language and nahivbooks are important. Another issue that the author deals with in his work is "avamil". "It is not possible to understand the subtleties of the Arabic without “avamil”. In other words, avamil kinds, "lafzî" and “mânevî” are two kinds. As will be seen in our work, the lafzî avâmil consists of two parts: "kıyâsî" and "semâi". The author has given great importance to the folklore in his work and he even particularize three chapters to it in his book. In our investigation, we; We tried to analyze them by considering the "irab" and "avamil" which are based on the Arabic language in a secu- rity according to scientific criteria. Our aim in this study is to take out "Hulasat al-İrab fi Şerhi'l- Misbah" which is standing on the shelves of the library as a manuscript and introduse it to the reader and world.
abstract
This work was supported by XV. One of the Ottoman nahiv scholars who lived in the century, Hacı Baba b. Sheikh B. Ibrahim b. Abdülkerim b. It is known that Osman et al-Tosyevi (d. 871/1476) wrote on the grammar book "al-Misbah" in the well-known nahiv scholars of the Mutarrizs as the "Hulasaut'l-irab fi Şerhi'l- Misbah" It is nalyzed. İn this work, which resembles the book "al-Misbah" of the Mutarrizî in terms of composition, but bigger in volume than it, et-Tusutî brings the subject of "irab", one of the most important elements of Arabic language. In this work we haveexamined, the author gives detailed information such as the dictionary and the meaning of the irab of the iris to which the scholars show a special interest and parts of the irab, and makes extensive explanations. Among these explanations; Theexplanations of the concepts such as "murab", "hareke", "primary and informal iris","explicit and informal iris" which are widely discussed in the language and nahivbooks are important. Another issue that the author deals with in his work is "avamil". "It is not possible to understand the subtleties of the Arabic without “avamil”. In other words, avamil kinds, "lafzî" and “mânevî” are two kinds. As will be seen in our work, the lafzî avâmil consists of two parts: "kıyâsî" and "semâi". The author has given great importance to the folklore in his work and he even particularize three chapters to it in his book. In our investigation, we; We tried to analyze them by considering the "irab" and "avamil" which are based on the Arabic language in a secu- rity according to scientific criteria. Our aim in this study is to take out "Hulasat al-İrab fi Şerhi'l- Misbah" which is standing on the shelves of the library as a manuscript and introduse it to the reader and world.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İrab, Hacı Baba, Hulasatü’l-İrab, Misbâh, Avâmil, Nahiv
