BİR ÜST-ELEŞTİRİ İNCELEMESİ: HALİDE EDİB ADIVAR, “TENKİDİ TENKİD”
Küçük Resim Yok
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1970'lerden sonra görgül bir alan olan çeviribilimden bahsederken, çevirilerin bir nevi laboratuvar ortamına alındığı, betimleyici alanın varlığının, yeni sayılabilecek bir sosyal bilimler alanı olan çeviribilimin kendi bilimsellik savaşında ayırt edici özelliği olarak ön plana çıktığı düşünülmektedir. Bu alanda yapılan araştırmalar, çalışmalar alana zenginlik katmakta, var olanı sorgulamakta, uygulama alanı için bilgiler üretip kuramsal alanın bakış açısından yararlanıp aynı zamanda da bu alanı beslemektedir. 1970'lerden önce ise kuramsal görüşlerin çevirmeni yeterince aydınlatacak durumda olmaması, bir yandan da o dönemdeki çeviri eleştirisi algısının da eksikliğinin göstergesi olarak kabul edilebilir. Çeviribilimden önceki dönemde, süreç-ağırlıklı, kaynak odaklı ve kuralcı kuramlar sayesinde, eleştiri mekanizmasının bir parçası olarak çeviride, soyut ve ulaşılması mümkün olmayan iyi, doğru, sadık gibi ifadeler kullanılırken, çeviribilimci Gideon Toury'nin erek odaklı kuramı sayesinde çeviride tarihsel ve değişken özellik gösteren bir kavram olarak çeviri normları ve tarihsel ve ilişkisel bir kavram olan çeviri eşdeğerliği kavramları kullanılmaya başlanmıştır (Bengi-Öner, 1999: 118). Diğer yandan erek odaklı kuramlar ışığında çeviri eleştirisi alanına baktığımızda, sadece çeviri metnin oluşumundaki norm ve kısıtlamalar değil aynı zamanda çeviri eleştirmeninin de belirli norm ve kısıtlamalar altında eleştiriyi gerçekleştirdiğinin farkında olmamız yerinde olacaktır. Bu çalışmanın bütüncesini bir üst-eleştiri örneği olarak; Halide Edib'in 1942 yılında Tercüme dergisinde yayımlanan "Tenkidi Tenkid" adlı makalesi oluşturmaktadır. Edib, yaptığı üst eleştiride, Ankara Dil Fakültesi Doçentlerinden Bayan Saffet Korkut ile Bay İrfan Şahinbaş'ın "Hamlet Tercümesi" başlığında yaptıkları tenkidi ele alır ve "Tercümede birçok yollar tutulabilir; fakat hepsinin bilerek bilmeyerek dayandıkları ana esaslar şunlardır" (Edib, 1942: 138) diyerek kendi norm ve kısıtlamaları doğrultusunda bir üst-eleştiri gerçekleştirir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, yapılan eleştirinin ve üst-eleştirinin sunduğu norm ve kısıtlamaları ele alarak dönemin yaygın çeviri eleştirisi anlayışını ortaya koymak ve betimleyici bir üst-eleştiri incelemesi yapmaktır
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
12
Sayı
30
